Το 2002 αγόρασα τον πρώτο μου μάκιντος με τη βοήθεια του πατέρα μου. Ήταν ένα Powerbook G4 στα 550MHz. Σπανίως χρησιμοποιούσα το iTunes τότε· πρωτόγονο και αποκλειστική εφαρμογή για Mac, μοναδική πραγματικά χρήσιμη λειτουργία του ήταν η διάθεση και ομαδοποίηση διαδικτυακών ‘ραδιοφωνικών σταθμών’. Μέσα από τον κατάλογο ‘σταθμών’ του iTunes έμαθα τη Magnatune, λίγους μήνες (ίσως και εβδομάδες) αφότου ξεκίνησε, το 2003.
Magnatune
Δε χρειάζεται να είσαι μέρος του εμπορικού μουσικού κυκλώματος για να διαπιστώσεις το πόσο σάπιο είναι. Διάβασε το ‘The Problem With Music’ του γνωστού παραγωγού Steve Albini, ή το αποκαλυπτικότατο άρθρο της Courtney Love στο Salon περι πειρατείας από το 2000.
H Magnatune είναι μια δισκογραφική εταιρία διαφορετική από τις άλλες. Η εταιρία του John Buckman, ο οποίος την ίδρυσε ώντας απογοητευμένος από την κακή αντιμετώπιση που είχε λάβει η γυναίκα του (μουσικός) από κάποια μικρή Βρετανική δισκογραφική εταιρία η οποία αδυνατούσε να ανταπεξέλθει στις οικονομικές κακουχίες της παραδοσιακής αλυσίδας παραγωγής, κατασκευής και εμπορίας οπτικών μουσικών δίσκων, και παρ’ότι καλόβουλη έδινε πολύ μικρά ποσοστά και είχε απαράδεκτους όρους στα συμβόλαια της. Ο Buckman, τεχνικά καταρτισμένος και ιδεαλιστής με σαφείς θέσεις περι copyright, DRM, ελέγχου των δισκογραφικών, κλπ., ξεκίνησε το δύσκολο έργο της απόδειξης πως η ιδέες του δεν ήταν ουτοπικές αλλά έδεναν με την ανθρώπινη φύση και το υπάρχον οικονομικό και πολιτισμικό πλαίσιο σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Το 2003, όταν ξεκίνησε, αυτό δεν ήταν καθόλου σαφές (σήμερα η εταιρία έχει πάνω από 200 καλλιτέχνες).
Εισβολή στην ακαδημία!
Το ερευνητικό γκρούπ που αποκαλούσα σπίτι για τρία χρόνια ήταν και είναι το μαύρο πρόβατο του τμήματος. Θεματικά ένα συνονθύλευμα επιστημών, μηχανικής, τρέλας (κάποιοι θα την αποκαλούσαν φιλοσοφία. Δεν είμαι τόσο σίγουρος.). Από τη νευροεπιστήμη, στη διεπαφή μηχανής-ανθρώπου, στη διανεμημένη τεχνιτή νοημοσύνη (τεχνητές κοινωνίες, τεχνητή ζωή), τη ρομποτική, τα δίκτυα νέας γενιάς. Μέσα εκεί γνωρίζεις κάποια από τα λιγότερο ‘θετικά’ άτομα, ίσως του πλέον βαρετου τμήματος του πανεπιστημίου…
Ενάμιση περίπου χρόνο μετά την πρώτη μου επαφή με μουσική από τη Magnatune, μια τυπική ημέρα στο γκρούπ, και πηγαίνωντας προς τον εκτυπωτή να περισυλλέξω κάποιες εκτυπώσεις μου, έπεσε το μάτι μου σε μια δημοσίευση η οποία στον τίτλο της περιείχε τη λέξη Magnatune. Το γεγονός πως κάποιος ακόμη μέσα στην ερευνητική ομάδα είχε ασχοληθεί με την εν λόγω εταιρία ήταν ιδιαίτερα ευχάριστο. Ο Τoby, οικονομολόγος μεταδιδακτορικός τότε και μέλος της όμαδας — είπαμε το γκρούπ είναι πολύ περίεργο — ένας από τους συγγραφείς της εν λόγω δημοσίευσης, γνώριζε τον Buckman και έτσι ακολούθησε σειρά συζητήσεων επι του θέματος. Οι ιδέες του Buckman ήταν αρκετά φιλόδοξες όμως φαινομενικά πραγματοποιήσιμες: Χρησιμοποιούσε το διαδίκτυο ως μέσο διανομής. Δεν έπαιρνε τα δικαιώματα από τα συγκροτήματα. Κρατούσε το 50% των χρημάτων (αντί το 70 και 80% που κρατούν οι εμπορικές δισκογραφικές). Χρησιμοποιούσε άδεια Creative Commons για τη μουσική. Επέτρεπε τα podcasts. Έδινε τη μουσική δωρεάν σε μορφή 128kbps mp3. Η αγορά δεν είναι πια αναγκαστική. Παύει να είναι μέρος της οικονομίας όπως την ορίζει ο τρόπος ζωής μας. Οι εθελοντικές αγορές καθρεφτίζουν πραγματικά τις προτιμήσεις των καταναλωτών και γίνονται προς ενίσχυση των καλλιτεχνών (αν αμφιβάλλετε για το αν αυτό δουλέυει, διαβάστε τη δημοσίευση του Τoby!). Επίσης ο Buckman δεν όριζε τιμή στα κομμάτια του αλλά ενημέρωνε τον καταναλωτή για το κόστος παραγωγής και τον άφηνε να επιλέξει πόσα θα ήθελε να δώσει.
Μετά τα πρώτα βήματα
Το 2004 ο Buckman έγραψε στο Linux Journal ένα άρθρο με τίτλο Magnatune, an Open Music Experiment. Τότε η εταιρία του ήταν ακόμη μικρή (ενός έτους) και σχετικά άγνωστη. Σίγουρα δε θα μπορούσε κανείς να πει με σιγουριά πως ήταν πετυχημένη. Σήμερα, με πάνω από 200 καλλιτέχνες και σχετικά σταθερό εισόδημα είναι δύσκολο να την αποκαλέσεις αποτυχημένη.
Ο John Buckman μιλά εκ νέου για την εταιρία του σε μια νεα του συνέντευξη στο OSNews.
Η Magnatune είναι δείγμα και συνάμα τρανή απόδειξη της αξίας των ανοιχτών μέσων, της αγάπης, προτίμησης και εντιμότητας του κόσμου ως προς την ποιότητα και την ελευθερία (μόνον το 2-3% της μουσικής που αποστέλλεται στη Magnatune γίνεται δεκτή. όχι με οικονομικά αλλά με ποιοτικά κριτήρια σε πλειάδα μουσικών τύπων και ειδών). Σε έναν κόσμο που τόσο παράδοξα αντιφάσκει μεταξύ παροχής δύναμης, ελευθερίας, και επικοινωνίας και στέρησης αυτών, η Magnatune στέκεται ως απόδειξη πως η ανοιχτή μουσική αξίζει. Αξίζει πολιτισμικα, όσο και οικονομικά. Αξίζει για τους μουσικούς και τις δισκογραφικές, όσο και για τον κόσμο/ακροατή. Αν είστε μουσικόφιλοι (ή μουσικοί) επισκεφθείτε την!
Δεν είμαι συσχετιζόμενος με την εταιρία Magnatune, περαν του ότι έχω αγοράσει μουσική από αυτήν και θαυμάζω το έργο που φαίνεται να κάνει προς όφελος της ανοιχτής μουσικής και των μουσικών εν γένει.