Το trend δεν ήταν κάτι νέο. Τα σημάδια ήταν εδώ και καιρό εμφανή. Από το 2003 και έπειτα η απότομη, τρομακτική για κάποιους αλλαγή της θρυλικής εταιρίας που μόλις πριν από λίγα χρόνια είχε αρχίσει να ευθυγραμμίζεται και να ανακαλύπτει εκ νέου το κοινό της ήταν γεγονός: ο Mac, το βασικό για σχεδόν είκοσι έτη και το μοναδικό από τη κατάργηση του Newton, το 1998 μέχρι και την παρουσίαση του iPod τον Οκτώβριο του 2001, προϊόν της Apple έπαψε να είναι η κινητήριος, το βασικό στρατηγικό προϊόν της εταιρίας του Cupertino. Ο νέος ‘αντίζηλος’, το iPod, πέραν από πρωτοποριακό lifestyle gadget ήταν και πολύ καλό εμπορικό όπλο, προσκομίζωντας στην Apple εντυπωσιακά κέρδη σε πολύ λίγο χρόνο και αποκτώντας σημαντικό μέρος του mindshare της εταιρίας. Ακολούθησε το iTunes Music Store (σήμερα iTunes Store) και η νεα εποχή της εμπορικής εκμετάλλευσης της συμπιεσμένης μουσικής — και αργότερα ταινιών και υλικού video — είχε ξεκινήσει για τα καλά.
Σήμερα γιορτάσαμε (θριαμβευτικά) την απόλυτη υποβάθμιση του Μακιντος με την παρουσίαση — κυρίως — του iPhone. Δε θυμάμαι άλλο Macworld στο οποίο ο Mac να αναφέρεται μόνον στην αρχή, ως μέρος της ‘αναδρομής’ του Steve. Και όσο χαρισματικός και αν είναι ο συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Apple δύσκολα θα μπορούσε, έστω και προσωρινά, να καθησυχάσει ένα διεθνές κοινό που με αγωνία περίμενε ένα σωρό ανακοινώσεις που δεν έγιναν, αν δεν τους εντυπωσίαζε επαρκώς με ένα επαναστατικό προϊόν.
Τα κατάφερε; Περίπου. Παρ’ότι το iPhone σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί επαναστατική τεχνολογία και είναι εμφανώς αμερικανοκεντρικό, φαίνεται πως ξεπερνά τις προσδοκίες των περισσοτέρων ως το απόλυτο all-in-one iPod-Mobile-Organiser gadget που περίμεναν. Και το κάνει με ιδιαίτερο στύλ: η νεα τεχνολογία multi-touch, οι αισθητήρες γωνίας και απόστασης από το πρόσωπο, το καταπληκτικό γραφικό περιβάλλον, το buttonless interface, ο μινιμαλισμός στον σχεδιασμό, οι εντυπωσιακές διαστάσεις. Το δίωρο keynote του Jobs ήταν, περισσότερο απ’όσο μας έχει συνηθίσει, μια πολύ καλοσχεδιασμένη παράσταση (τη κορυφαία ίσως) στην οποία το μεγαλύτερο μέρος αφιερώθηκε σε ένα προϊόν που, εαν εξελιχθεί και πωληθεί σωστά ίσως προώθησει τον σχεδιασμό και τη λειτουργικότητα των πολυλειτουργικών φορητών συσκευών περισσότερο από κάθε άλλη συσκευή τα τελευταία χρόνια.
Το iPhone συνδυάζει πολλά από τα χαρακτηριστικά που κατα καιρόυς κάνουν το κόσμο να στρέφει το βλέμμα προς την Apple με θαυμασμό. Πολλά από τα καλά και εντυπωσιακά χαρακτηριστικά που αφορούν στην εργονομία, την αισθητική, τον πρωτοποριακό σχεδιασμό, την ευχρηστία μιας συσκευής. Το iPhone όμως έρχεται και με πολλά από τα κακά: τον αμερικανικοκεντρικό χαρακτήρα των συσκευών της εταιρίας — παράδειγμα στη περίπτωση αυτή αποτελεί η παντελής έλλειψη (αδιαφορία ίσως) για το UMTS/3G, το πρότυπο κινητής κυψελωτής τηλεφωνίας νέας γενίας που παρ’ότι εμπορικά υπάρχει εδώ και αρκετά χρόνια στην Ευρώπη, σταδιακά κερδίζει έδαφος έναντι των προηγούμενων δικτύων GSM (2G, 2.5G), την — απ’ότι φαίνεται — κλειστή πλατφόρμα που δεν φαίνεται να επιτρέπει third party development παρ’όλο που η συσκευή τρέχει μια περιορισμένη έκδοση του OS X και κάνει χρήση λειτουργιών όπως Core Animation μεταξύ άλλων. Το τελευταίο αποτελεί έλλειψη που βαραίνει — για μένα — τη πιο σαγηνευτική πλευρά του iPhone: τη πλευρά του μινι-υπολογιστή, του σύγχρονου Newton, του επεκτάσιμου ψηφιακού βοηθού που είναι πάντα μαζί σου και προσαρμόζεται στις ανάγκες σου. Το περιορίζει σε ένα ακόμη τηλέφωνο. Όχι smartphone. Όχι PDA. Όχι τον απόγονο του Newton. Ένα υπερτηλέφωνο, εξέλιξη των πρόσφατων high-end W-series τηλεφώνων της Sony Ericsson ή των αντίστοιχων της Nokia, σχεδιασμένο με στύλ, την απόλυτη αισθητική, την γραφική τεχνολογία του OS X και τη τη τεχνογνωσία της Apple σε σαφώς ανώτερο hardware. Είναι αρκετό; Για high-end τηλέφωνο ναι, σίγουρα και με το παραπάνω. Για iPod ναι. Για PDA όχι. Για digital companion όμως; The Ultimate Digital Device? όχι. Και είναι κρίμα. Ακριβώς επειδή είναι πρωτοποριακό σχεδιαστικά, ακριβώς επειδή τρέχει OS X. Ακριβώς επειδή μπορεί να αλλάξει την αγορά, όχι μόνον των τηλεφώνων, όχι μόνον των personal {music, video} players αλλά την ευρύτερη αγορά των digital companion gadgets.
Στο σημερινό keynote παρουσιάστηκε και το μέχρι σήμερα γνωστό ως iTV, πλεον μετονομαζόμενο σε AppleTV. Το AppleTV με αφήνει παντελώς αδιάφορο, όπως με άφησε και το Airport Express μερικά χρόνια νωρίτερα. Αποτελεί προϊόν ευθυγραμμισμένο με την πολιτική πώλησης media της Apple μέσω του iTunes Store και — δυστυχώς — ταυτόχρονα στερείται όλων των λειτουργιών που θα ήθελα (π.χ. αναπαραγωγή XviD, DivX κ.ο.κ., αρκετά μεγάλη χωρητικότητα, αναπαραγωγή 1080p, λειτουργικότητα TiVo κ.ο.κ.).
Η εντύπωση μου από το MWSF Keynote είναι συνολικά θετική, λόγω του iPhone, παρ’ότι ως συσκευή δε με εντυπωσιάζει όσο θα περίμενα/ήθελα. Η έλλειψη της οποιασδήποτε αναφοράς σχετικά με το Leopard, τις σειρές iWork και iLife, το επαγγελματικό τους λογισμικό, νέο υλικό όπως 8-way MacPro και νέες οθόνες είναι ξεκάθαρο δείγμα της νεας στρατηγικής που η Apple πλέον ξεκάθαρα ακολουθεί και στην οποία ο Μακιντος δεν είναι παρά μόνον ένα (ίσως σχετικά μικρό) μέρος μιας ευρύτερης προσφοράς υλικού, λογισμικού ως οχήματα για τη παροχή/πώληση/ενοικίαση (;) πολυμέσων και όχι ο βασικός πυλώνας της στρατηγικής της Apple που ήταν έξι χρόνια νωρίτερα όταν παρουσιαζόταν η πρώτη έκδοση του Mac OS X. Και όχι άδικα. Η άυξηση του μεριδίου αγοράς της Apple στους προσωπικούς υπολογιστές έχει σίγουρα χαμηλό πλαφόν και θα ήταν τρομερά δύσκολη, όσο εξελιγμένοι, όμορφοι και λειτουργικοί και αν είναι οι υπολογιστές της. Αντίθετα, μέσα σε λίγα χρόνια κατάφερε να κερδίσει τη μερίδα του λέοντος στην (νεα) αγορά των personal music players με το iPod και βάσει της επιτυχίας της αυτής και την αγορά των personal video players. Προφανώς πιστεύει πως με το iPhone μπορεί να κερδίσει σημαντικό ποσοστό και της αγοράς κινητών τηλέφώνων πριν οι ανταγωνιστές της καταστήσουν το iPod όπως το γνωρίζαμε μέχρι σήμερα άκρως ξεπερασμένο. Και παρ’ότι η αγορα των κινητών τηλεφώνων είναι ήδη πολύ ώριμη, φαντάζομαι πως είναι ευκολότερη από αυτή των προσωπικών υπολογιστών. Το ίδιο φαίνεται πως φαντάζονται και στην Apple και αν κρίνω από τη πρώτη τους προσπάθεια μπορεί και να τα καταφέρουν, όσο και αν η έλλειψη σημασίας που δίνουν στον Mac και το λογισμικό του με ενοχλεί.
Η αλλαγή του ονόματος είναι — θαρρώ — το κερασάκι στη τούρτα και η επίσημη πλέον απόδειξη του πόσο άλλαξε η Apple τα τελευταία χρόνια.
Update: Φαίνεται πως δεν είμαι ο μόνος που γράφει για την υποβάθμιση του Μακ.
Update 2: Έγραψα μερικές επιπλέον επεξηγήσεις πίσω από την άποψη μου στο σχετικό άρθρο του Γιώργου στο Reality-Tape. Το σχόλιό μου θα το βρείτε εδώ.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το keynote σε mpeg4/quicktime εδώ
Image © Apple Inc.
