Γιού Τέρν.

Μια φορά και έναν καιρό…

Πριν από λίγο καιρό στο podcast που κάνουμε σε ημι-σταθερή βάση με τον Παναγιώτη, τον Γιώργο, τον Αστέρη τον Δημήτρη και εκλεκτούς προσκεκλημένους, μιλούσαμε για mobile internet. Από τη συζήτηση δε θα μπορούσε βέβαια να λείπει το iPhone, μια συσκευή που ανεξάρτητα από τα δικά της πλεονεκτήματα έφερε σημαντική ώθηση στο mobile internet σε όποια αγορά κι’αν μπήκε, αλλού μεγαλύτερη και αλλού μικρότερη.
Έτσι έγινε και στην Ελλάδα, και εκεί που τα ΜΒ για data plans στο κινητό μετρώνταν σε δεκάδες, την ίδια τάξη μεγέθους δηλαδή με τα ευρώ που πλήρωνε κανείς για να τα αποκτήσει, ήρθε (αρχικά) η Vodafone και έδωσε φθηνό, άφθονο mobile internet σε όσους έπαιρναν iPhone. Παράλληλα όλες οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας στη χώρα μας, έκαναν — όπως κάνουν πάντα — ενοχλητικά κακαίσθητη διαφήμιση για το mobile internet ανεξάρτητα τηλεφώνου, δηλαδή μέσω dongles το οποίο χαρίζουν με την αγορά ‘προγράμματος’ (βλ. συμβολαίου) σε κόστη που ξεκινούν από 30 ευρώ μηνιαίως και ανεβαίνουν ανάλογα με τον επιθυμητό όγκο δεδομένων.
Φυσικά το 3G δίκτυο της Vodafone, αλλά και των υπόλοιπων, στην Αθήνα (και πόσο μάλλον εκτός αυτής) είναι μέτριο (στη καλύτερη), όπως θα διαπιστώσει οποιοσδήποτε περάσει έστω και λίγες ημέρες σε κάποια ευρωπαϊκή πόλη, αλλά το ‘αργό’, φθηνό και άφθονο internet μέσω μιας συσκευής όπως το iPhone σίγουρα είναι καλύτερο από την έλλειψη αυτού ή τις χρεώσεις που ξεπερνούσαν σε κάποιες περιπτώσεις το 1 ευρώ το MB.
Όλα καλά λοιπόν για τη πρώτη χρονιά του iPhone 3G, οι εταιρίες πουλούσαν τα dongles τους και τα συμβόλαιά τους ενώ παράλληλα η Vodafone και η Cosmote πουλούσαν το iPhone.

Κοινή Χρήση

Ήρθε λοιπόν, πριν από κάποιες εβδομάδες (για το ευρύ κοινό), το iPhone OS 3.0, η τελευταία και πλέον ισχυρή έκδοση του λειτουργικού αυτής της θαυμάσιας συσκευής. Και μαζί με τα πολλά καλούδια που έφερε, έφτασε και το Internet Tethering, ελληνιστί ‘Κοινή χρήση Internet’ (σίγουρα πάλεψαν πολύ στην Apple πριν χάσουν τη μάχη με τη μετάφραση), δηλαδή το ‘μοίρασμα’ της σύνδεσης του τηλεφώνου με άλλες συσκευές (βλ. υπολογιστές) μέσω USB ή Bluetooth. Φυσικά τέτοια πράγματα τα κάνουν τα περισσότερα κινητά τηλέφωνα που κοστίζουν όσο το iPhone, όμως δύσκολα θα βρεί κανείς τόσο εντυπωσιακά πακέτα δεδομένων (πλέον υπάρχουν βέβαια αρκετά συμπαθητικά πακέτα για μη-iPhone συσκευές. Είπαμε, προκαλεί αλλαγές στην ευρύτερη αγορά αυτή η συσκευή).

Η Apple δεν είναι φίλος των πολύπλοκων λύσεων και ο διαμοιρασμός της σύνδεσης του τηλεφώνου με υπολογιστή παραδοσιακά είναι σχετικά πολύπλοκο πράγμα. Η Apple επίσης προσπαθεί να γίνει καλός φίλος των εταιριών τηλεπικοινωνιών. Έκανε λοιπόν πολύ έυκολη τη ‘Κοινή χρήση ίντερνετ’ στο iPhone όμως άφησε στις εταιρίες να επιλέξουν εαν θα μπορεί ο κάτοχος του τηλεφώνου να μοιράζεται τη σύνδεσή του με τον υπολογιστή του.
Σε κάποιες περιπτώσεις (όπως π.χ. στη περίπτωση της AT&T στις ΗΠΑ) οι εταιρίες δήλωσαν πως θα το επιτρέψουν ‘σύντομα’, ενώ άλλες, όπως στην Ελλάδα η Vodafone δε δήλωσαν τίποτα και το επέτρεψαν εξ’αρχής.

Το Αναχρονιστικό Γιού-Τέρν

U turn sign
Τι σημαίνει όμως tethered internet από iPhone σε υπολογιστή; Σημαίνει ραγδαία πτώση της τιμής του mobile internet και απολύτως μηδενική ανάγκη αγοράς των υπερτιμημένων πακέτων, της χρήσης dongles, της σπατάλης των επιπλέον 30+ ευρώ μηνιαίως. Όπως είναι φυσικό σε κάποιον δε θα αρέσει αυτό και αυτός ο κάποιος είναι η Vodafone, που εξ’αρχής είχε προνοήσει να διαχωρίσει (τεχνικά) τη διάθεση mobile internet για τους κατόχους iPhone και έτσι σήμερα έκανε ένα βήμα παραπάνω: όπως διάφορες εταιρίες στο εξωτερικό έχουν πράξει εδώ και χρόνια, έτσι και η Vodafone ξεκίνησε πρόσφατα (αρχικά δοκιμαστικά και πλέον — φαίνεται — μόνιμα) να περνά όλες τις εικόνες JPG που καλούνται μέσω http από έναν ‘transparent’ proxy που τις επανασυμπιέζει σε πολύ μικρότερο μέγεθος (και θα έλεγα, αντικειμενικά, απαράδεκτη ποιότητα).
Η ιδέα προφανώς έχει να κάνει (όπως πάντα) με μείωση εξόδων και αύξηση κερδών: η Vodafone γλυτώνει bandwidth, το οποίο σημαίνει πως το δίκτυο της είναι σαφώς ικανότερο να καλύψει τις ανάγκες ενός μεγαλύτερου iPhone-totting πληθυσμού με περισσότερες εφαρμογές που κάνουν χρήση αυτού, με Push Notifications κλπ. Παράλληλα οι χρήστες κάνουν μικρότερη χρήση των quota τους που τους επιτρέπει να ‘κάνουν περισσότερα’ με το τηλέφωνό τους και να είναι χαρούμενοι με τα ‘μικρά’ πακέτα που αγοράζουν. Όσοι χρειάζονται ‘mobile internet’ στο λάπτοπ τους και σκέφτηκαν το tethering, εμμέσως πλην σαφώς, αναγκάζονται να συνεχίζουν να αγοράζουν τα dongles και να πληρώνουν παραπάνω χρήματα στην οποία περίπτωση βέβαια μάλλον ποτέ δε θα καλύψουν το όριο όγκου δεδομένων στο πακέτο του iPhone το οποίο πλέον πάει χαμένο. Φυσικά η λογική είναι εσφαλμένη έστω κι αν παρακλίνουν οι παραπάνω λόγοι από τους πραγματικούς: το mobile web surfing είναι βασική λειτουργία και η συμπίεση εικόνων (και δη σε τέτοιο βαθμό) είναι απαράδεκτη και καταστροφική για την εμπειρία χρήσης, ακόμη και σε μια μικρή οθόνη με ανάλυση άνω των 120ppi.
Οποιοσδήποτε δεν είναι εντελώς τυφλός μπορεί να δεί τις τραγικές συνέπειες που έχει η συμπίεση αυτή στα δεδομένα, ακόμη και στο iPhone. Οι εικόνες φαντάζουν τρομακτικές με μυριάδες artifacts και χρωματικές αποκλίσεις, τη τεχνιτή ‘θολούρα’ που επεισέρχεται όταν τα block μεγαλώνουν και τα μεγέθη πέφτουν.
Με τη κίνησή της αυτή η Vodafone τραυματίζει το mobile web στην Ελλάδα πριν καλά καλά γίνει πραγματικότητα. Υπερβάλλω, φυσικά. Όμως αυτό δεν αλλάζει το γεγονός πως η συμπίεση των εικόνων είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, μια ενοχλητική και άνευ ουσιαστικού αποτελέσματος, σπασμωδική κίνηση των τηλεπικοινωνιακών παρόχων που πασχίζουν να συγκρατήσουν εντός των απαρχαιωμένων υποδομών τους μια ολοένα δυνατότερη τάση, την ανάγκη του κόσμου, της νέας οικονομίας, των επιχειρήσεων, πρακτικά όλων των υπόλοιπων για γρήγορο ίντερνετ ‘στον δρόμο’.
Είναι όμως μια αναχρονιστική ρύθμιση που δεν έχει θέση στην εποχή του iPhone, του Android και των επερχόμενων smartphones. Αποτελεί μια αναμφισβήτητη στροφή 180 μοιρών που σήμερα μαστίζει το iPhone (αλλά και τις υπόλοιπες συσκευές που ενδεχομένως να επηρεάζονται από αυτή τη ρύθμιση ή χρησιμοποιούν τις ίδιες ρυθμίσεις πρόσβασης στο δίκτυο της Vodafone) και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινή εμπειρία της χρήσης του Παγκόσμιου Ιστού, των Web Applications αλλά και άλλων εφαρμογών που βασίζονται στη μεταφορά εικόνων JPG μέσω πρωτοκόλλου http. Φυσικά, όπως σχεδόν πάντα, υπάρχουν τεχνικές λύσεις έτσι ώστε να παρακαμφθεί αυτή η ‘επεξεργασία’ και να ληφθούν τα ‘αρχικά’ δεδομένα, για τις οποίες όμως δε θα γράψω εδώ και οι οποίες δεν έχουν να κάνουν άμεσα με τη κριτική μου.

Vodafone compressing JPG image on Mobile Safari over GPRS/3G

Ο λόγος που αναγκάζει τη Vodafone να υπεραμυνθεί των ‘συμφερόντων’ της με αυτό τον τρόπο, ο ανύπαρκτος σεβασμός στον πελάτη (όπως αντιλαμβάνομαι τη κάκιστη επεξεργασία των εικόνων) και η αδυναμία κατανόησης της ζημιάς που μια τέτοια κίνηση προκαλέι στην εικόνα της εταιρίας αλλά και την ελκυστικότητα των προϊόντων που πουλά, παρ’ότι ίσως προσωρινά να της αποφέρει κέρδη, σε συνδυασμό με το ανεπαρκές δίκτυο 3G των εταιριών κινητής τηλεφωνίας, αποτελούν θλιβερές παραμέτρους της ελληνικής πραγματικότητας που με θλίβει τόσο ως χρήστη όσο και ως επαγγελματία.
Κλείνωντας να σχολιάσω την εικόνα που έχω παραθέσει δεξιά. Προέρχεται από το iPhone ‘Web Application’ που φτιάξαμε για το AthensBook Contribute με το οποίο μπορεί ο καθένας να καταχωρίσει τα δικά του σημεία ενδιαφέροντος μέσω μιας ειδικής σελίδας. Η εικόνα προέρχεται από το δίκτυο GPRS/3G της Vodafone και νομίζω πως δίνει μια πιο απτή αίσθηση της θλιβερής κατάστασης που περιγράφω παραπάνω.
Update: Μετά από μια μικρή έρευνα, η συμπίεση των εικόνων JPG ενεργοποιείται μόνον σε συγκεκριμένες κυψέλες και όχι παντού το οποίο μάλλον ευνοεί τη πιθανότητα λάθους και όχι πολιτικής της εταιρίας.
U-turn image by ‘Digital Explorer’ on Flickr. Used under Creative Commons BY-NC-ND licence.