This is a rant.
Τον περασμένο Νοέμβριο, αν δε με απατά η μνήμη μου, ένας φίλος με κάλεσε σε μια εκδήλωση της Hellas On Line, ενός από τους μικρούς-αλλά-γνωστούς ISPs της Ελλάδος. Η εκδήλωση λίγο πολύ αφορούσε σε νέα προϊόντα της εν λόγω εταιρίας, με στόχο κυρίως επιχειρήσεις, όπως τηλεδιάσκεψη, ευρυζωνικότητα με QoS κλπ.
Έκείνη την εποχή η Intracom προσπαθούσε να αλλάξει λίγο το σκηνικό των ελληνικών παροχέων καθώς παράλληλα είχε αγοράσει ποσοστά στην Hellas On Line και την Forthnet — αργότερα πούλησε το μερίδιο που είχε στη δεύτερη, υποθέτω καθώς δε μπόρεσε να επιτύχει το στραγητικό σχέδιο που είχε. Η απόκτηση της HOL από την ιντρακόμ παρουσιάστηκε ως σημαντικό βήμα για την εταιρία και παράλληλα με τη παρουσίαση ενός ιδιαιτέρως πρωτόγονου και κακόγουστου ‘πρωτοτύπου’ συστήματος για video on demand (courtesy of Intracom) ο Διευθύνων Σύμβουλος της HOL, κος. Απόστολος Κουκουβίνος, μίλησε για το πως η εν λόγω εταιρία θα προσέφερε υπηρεσίες ADSL2+ μέχρι τον ‘Φεβρουάριο-Μάρτιο 2006’ σε τιμές παρόμοιες με αυτές που πληρώνουμε τώρα για τις ποταπές, απαρχαιωμένες συνδέσεις μας. Ενδιαφέρον σκέφτηκα.
Με το πέρας της παρουσίασης, του έκανα μια-δύο ερωτήσεις σχετικά με τα σχέδια της εταιρίας του. Η Hellas On Line ήταν ο ISP μου από το 1996 (πριν από αυτή είχα Netor ή χρησιμοποιούσα διάφορους λογαριασμούς ‘demo’ για κάποιους μήνες) μέχρι το 2003 οπότε και έβαλα ADSL και στην Ελλάδα, και πέρασα στη Forthnet σκεφτόμενος πως μια μικρή εταιρία όπως η HOL δε θα μπορούσε να προσφέρει ικανοποιητική διεθνή συνδεσιμότητα σε μια αγορά βασισμένη σε ευρυζωνικές συνδέσεις.
Φρούδες ελπίδες
Παρ’όλο που πάντα ήταν μικρή, πάντοτε θεωρούσα πως, στη σάπια ελληνική πραγματικότητα, η HOL σε πολλά σημεία πρωτοπορούσε. Ήμουν λοιπόν αρκετά περίεργος να μάθω τι σκόπευε να κάνει και ο ενθουσιασμός του κου. Κουρκουβίνου — ο οποίος δεν αμελούσε να τονίσει τη σημασία της επένδυσης της ιντρακομ — άφηνε πολλά ενδεχόμενα για σημαντικές εξελίξεις.
Θα μπορούσε η HOL με τα λεφτά και ‘τις πλάτες’ της Intracom να γίνει η ελληνική Iliad/Free; Θα μπορούσε να μας απαλλάξει από τον φασισμό του ΟΤΕ (και την ανικανότητα/αδιαφορία/μεροληψία της ΕΕΤΤ); Δύσκολο, υπέθεσα αν και όχι ακατόρθωτο. Λίγο αργότερα μου είπε πως η υπηρεσία ADSL2+ σημαίνει στη πράξη 2Mbit. ‘Μα τότε τι διαφημίζετε ADSL2+;’, απόρησα. Προφανώς η χρήση της τεχνολογίας είναι φρόνιμη και για λειτουργικούς λόγους (καλύτερη κωδικοποίηση, καλύτερη απόδοση σε μεγαλύτερη απόσταση) αλλά και για οικονομικούς (επένδυση σε μια τεχνολογία περισσότερα υποσχώμενη από την ήδη παρωχημένη ADSL) αλλά γιατί τέτοια φειδώ στη παροχή εύρους ζώνης, έστω και τοπικά;
Αναχρονισμός
Μετά τη συζήτηση ήταν πλέον σαφές: Παρ’όλη τη διαφήμιση μιας νέας τεχνολογίας (2003), το στρατηγικό σχέδιο και η προσφορά της μικρής αυτής εταιρίας, και κατ’έπέκταση ολόκληρης της αντίστοιχης ελληνικής αγοράς, ήταν βασισμένα στην ιδεολογία του περασμένου αιώνα. Μιας ιδεολογίας που αγνοεί την αξία του διαδικτύου, που αγνοεί την αξία της απελευθέρωσης του τοπικού βρόχου, που αγνοεί τη σημασία της ευρυζωνικότητος.
Τις προάλλες διάβασα στο blog του vrypan για τη συμφωνία του FON με διάφορους ISPs συμπεριλαμβανομένης της σουηδικής Labs2, η οποία, όπως γράφει ο Παναγιώτης, δίνει 1Gbit με 89€/μήνα. Οι Σουηδοί έχουν από πολύ νωρίς, όπως και οι Ιταλοί, οι Κορεάτες και άλλοι, υιοθετήσει την φιλοσοφία που σήμερα έχει επαναπροσδιορίσει την αγορά τηλεπικοινωνιών σε πολλές χώρες και πρόσφατα — και με εξέχουσα σημασία — στη Γαλλία: αφθονία εγχώριου εύρους ζώνης, έλεγχος και περιορισμός αυτού στο διεθνές διαδίκτυο. Από το 2000 οι Σουηδοί απολαμβάνουν ‘εξωτικές’ συνδέσεις (βλ. πολλαπλά Mbit) στα σπίτια τους, είτε με ADSL, είτε με FTTH ή δομημένο copper Ethernet σε κτήρια. Όμως — προφανώς — οι συνδέσεις αυτές δεν ανταποκρίνονται στο διαθέσιμο εύρος που έχουν με το διεθνές διαδίκτυο. Αυτό είχε — και έχει — πολλά πλεονεκτήματα: πρώτον και καλύτερον, η απόδοση σε τοπική/εγχώρια χρήση του δικτύου είναι ιδιαίτερα αναβαθμισμένη, δεύτερον μεταφέρεται το εμπορικό κόμμάτι στη παροχή υπηρεσιών όπως το πολυσυζητημένο triple-play (και quad-play) από εγχώριους παροχείς, το οποίο αυξάνει τα έσοδα των παροχέων και την ποιότητα του δικτύου συνολικά. Τρίτον — και σημαντικότερον, δίνει τη δυνατότητα στον παροχέα να επιλέξει πότε και πως θα αναβαθμίσει τις υπηρεσίες του, αυτόματα, άμεσα και οικονομικά για τον ίδιο και τον πελάτη καθώς και να ελέγχει τη συνδεσιμότητα του με το διεθνές και το εγχώριο διαδίκτυο χωρίς να περιορίζει την υπηρεσία που προσφέρει στον πελάτη. Απεμπλέκεται δηλαδή η συνδεσιμότητα του πελάτη με τη ταχύτητα της διαδικτυακής πρόσβασης.
Πρίν από 3 έτη είχα γράψει στην ΕΕΤΤ σχετικά με την έλλειψη υπηρεσιών, τις — τότε, αλλά και σήμερα — τραγελαφικές τιμές, το μονοπώλιο του ΟΤΕ και το παραπάνω ‘κήρυγμα’ περι της σημασίας του διαδικτύου. Η απάντηση τους ήταν τουλάχιστον αστεία: αναφέρθηκαν πως δεν τίθεται θέμα κοστοστρέφειας στις τιμές παροχής σύνδεσης στο διαδίκτυο αλλά ευλόγου τιμής. Με διαβεβαίωσαν πως γνωρίζουν τη σημασία του διαδικτύου για την πορεία της Ελλάδος και κάνουν ό,τι μπορούν για τη περαιτέρω διάδοση αυτού (σήμερα παρα ταύτα βρισκόμαστε στο 22% του πληθυσμού με ποσοστό κοντά στο 1% με ευρυζωνικές συνδέσεις). Επίσης με ‘ενημέρωσαν’ πως εναλλακτικοί φορείς μπορούν να εκμεταλλευθούν τη δυνατότητα παροχής υπηρεσιών LLU.
1η Μαΐου 2006. Ο Φεβρουάριος ήρθε και έφυγε. Το ADSL2+ στην Ελλάδα άφαντο, με εξαίρεση τα δύο-τρία οικοδομικά τετράγωνα που καλύπτει το δίκτυο της Vivodi κι αυτή ακόμη δεν έχει ξεκινήσει καλά καλά την υπηρεσία. Δύο χρόνια μετά τη διεύρυνση είμαστε τελευταίοι μιας Ευρώπης στην οποία συμμετέχουν χώρες που πριν από 15 χρόνια είχαν σοβιετικό κουμμουνισμό.
Σε παρόμοια κατάσταση βρισκόταν και η Γαλλία: δεκαετίες, του κάποτε πρωτοποριακού αλλά πλέον παρωχημένου ‘εγχώριου’ minitel που μείωνε την αξία του διαδικτυου στα μάτια του μέσου Γάλλου, η απέχθεια για το ‘αγγλοσαξωνικό’ internet, και το βασικότερο: το μονοπώλιο της France Telecom που δεν ήθελε να ανοίξει η αγορά και να χάσει τα έσοδα που της απέφερε το διδεδομένο minitel. Χρειάστηκε η τύχη και η διαφορετική νοοτροπία της Free για να ξεκινήσει τον έντονο ανταγωνισμό που μετέτρεψε την Γαλλία σε μια από τις πιο εξελιγμένες χώρες στο θέμα της ευρυζωνικότητος στην Ευρώπη. Και αυτό μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια.
Οι επιχειρηματίες, η κυβέρνηση, οι αρχές αλλά και οι περισσότεροι έλληνες γενικότερα δεν έχουν καταλάβει ακόμη τη σημασία του διαδικτύου. Η ‘Κοινωνία της Πληροφορίας’ δεν είναι ούτε ανέκδοτο της Επιτροπής που το ταΐζει στα κράτη-μέλη, ούτε φράση-κλειδί για να έχουν υπουργοί/βουλευτές κάτι να πιπιλάνε στον κόσμο ή τη Βουλή, ούτε αυτοκολλητάκια, κακογραμμένος δικτυακός τόπος ενός υπουργείου ή φυλλαδιάκια και κατάχρηση κοινοτικών πόρων. Είναι βασική έννοια της σύγχρονης κοινωνίας, και απαιτεί την αντίστοιχη προώθηση, υποστήριξη και διάδοση, ανάλογη με αυτή του ηλεκτρικού ρεύματος ή του τρεχούμενου νερού. Αλλά φυσικά προέχουν σημαντικότερα ζητήματα στα οποία απογοητεύουν οπότε υποθέτω είναι πολυτέλεια να συζητούμε το χάλι του διαδικτύου όταν σε λίγο δε θα έχουμε να φάμε.
Υπάρχει άραγε μια Free που θα διαπεράσει τη μιζέρια και την αισχροκέρδια που αφήνει αυτή τη χώρα στο ‘σκοτάδι’; Πού είναι, τη χρειαζόμαστε γιατί είμαστε ανίκανοι ως χώρα.