Το Ρομπότ-χειρούργος

Στις 18 Μαΐου και για πρώτη φορά στην ιστορία, ένα ρομπότ-χειρούργος πραγματοποίησε επέμβαση καρδιάς από ‘απόσταση’ εντελώς αυτόνομα σε ένα νοσοκομείο του Μιλάνου στην Ιταλία. Τι σημαίνει αυτό;

Το ‘εξ αποστάσεως’ σημαίνει πως ο ‘εγκέφαλος’ του ρομπότ, δηλαδή ο υπολογιστής στον οποίο γινόταν η επεξεργασία των δεδομένων βρισκόταν μακριά από το σώμα αυτού (για την ακρίβεια στην Βοστώνη των ΗΠΑ), το οποίο απλώς εκτελούσε τις εντολές που λάμβανε και μετέφερε δεδομένα από τους αισθητήρες του.
Το εντελώς αυτόνομα σημαίνει πως — σε αντίθεση με άλλες περιπτώσεις όπου ένας γιατρός ελέγχει μηχανικό εξοπλισμό εξ’αποστάσεως — το ρομπότ με χρήση μόνον ειδικού λογισμικού εκτέλεσε την επέμβαση, από μόνο του, χωρίς δηλαδή την όποια συνεισφορά ανθρώπου. Απ’ότι ανακοινώθηκε, το ρομπότ είχε δεδομένα (εμπειρία) τουλάχιστον 40 άλλων επεμβάσεων στις οποίες είχε χρησιμοποιηθεί καθώς και δεδομένα από 10,000 άλλες επεμβάσεις.
Η τεχνολογία που πιθανόν να χρησιμοποιήθηκε στο ρομπότ εμπίπτει στα όρια της κλασσικής τεχνιτής νοημοσύνης. Είναι δηλαδή, είτε βασισμένο σε κάποιο νευρωνικό δίκτυο, ή σε κάποιο σύστημα ενισχυτικής μάθησης (reinforcement learning) ή κάποιο υβρίδιο μεταξύ των δύο. H τεχνικές μηχανικής μάθησης, και συγκεκριμένα σε τέτοιες περιπτώσεις συστημάτων ειδημόνων (expert systems) είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές και μπορούν να αποδόσουν πολλές φορές καλύτερα από ανθρώπους με πολύχρονη εμπειρία. Συγκεκριμένα, όπως διαφαίνεται από τη δουλειά του Garry Tesauro στις αρχές της δεκαετίας του 1990 με το πρόγραμμα ταβλιού του TD-Gammon*, ο συνδυασμός τεχνικών εποπτευόμενης και μη εκμάθησης (όπως π.χ. ενισχυτικής εκμάθησης και νευρωνικών συστημάτων μπορούν να αποκτήσουν απροσδόκητα υψηλή απόδοση σε μια συγκεκριμένη εργασία, λόγω της πλήρους αυτονομίας τους κατα την εκπαίδευση πράγμα που επιταγχύνει ιδιαίτερα τον ρυθμό εξέλιξης του συστήματος.
Το TD-Gammon παρουσιάσθηκε το 1992 από τον Gerald Tesauro και ουσιαστικά ήταν ένα πρόγραμμα βασισμένο σε νευρωνικό δίκτυο που — σε αντίθεση με τα κλασσικά νευρωνικά δίκτυα, χρησιμοποιούσε Temporal Difference Reinforcement Learning ώστε να ‘εκπαιδεύσει’ από μόνο του το δίκτυο του. Σήμερα μπορείτε να κατεβάσετε δωρεάν την έκδοση του GNU Backgammon η οποία ουσιαστικα αποτελεί εξέλιξη του TD-Gammon και ανταγωνίζεται τους καλύτερους παίκτες του κόσμου.
Αν και βρισκόμαστε ακόμη ιδιαιτέρως μακριά από την εποχή της Πραγματικής Τεχνιτής Νοημοσύνης, ακόμη και σήμερα η τεχνολογία μας αποκαλύπτει πτυχές της που μας τη θυμίζουν. Η χρήση τεχνολογιών μηχανικής εκμάθησης, όπου η εξέλιξη και αυτονομία της μηχανής εξαρτάται από την ίδια είναι μια από αυτές τις πτυχές.
Ελπίζω στο μέλλον να υπάρχει μεγαλύτερη χρήση και συνεισφορά μηχανών-ρομπότ-υπολογιστών και ίσως κάποια στιγμή η σωρευμένη εμπειρία των συστημάτων αυτών να μπορέσει να μεταφραστεί σε μεγαλύτερη κατανόηση του σώματος και διαφόρων παθήσεων από τους ανθρώπους.