Αυτό είναι ένα άχρηστο άρθρο. Δε γράφω τίποτα νεο. Τίποτα άγνωστο. Κανονικά δε θα έπρεπε να υπάρχει. Κανονικά δε θα έπρεπε να είναι δυνατή μια τέτοια καταστροφή.
Βρισκόμαστε σε μια χώρα που βρίσκεται στο νοτιότερο σημείο της Ευρώπης. Αντιμετωπίζουμε χρόνια προβλήματα πυρκαγιών και λειψυδρίας. Η εξαφάνιση του δάσους αποτελεί το πρώτο βήμα της μετατροπής της χώρας μας σε έρημο και απειλεί άμεσα τη πανίδα της χώρας καθώς και τους κατοίκους της. Τι κάνουμε γι’αυτό;
Ανεχόμαστε μια πολιτική ηγεσία και τις διοικητικές επιλογές της που εδώ και δεκάδες χρόνια έχει αποδείξει την ανικανότητα και την αλαζονία της. Φέτος, για πρώτη φορά, αντικρύσαμε μια καταστροφή που κόστισε (μέχρι στιγμής) τη ζωή σε περισσότερους από εξήντα συνανθρώπους μας. Ο κ. Καραμανλής μιλάει για εθνική ενότητα και ‘τρομοκρατικές επιθέσεις’ και ‘ασύμμετρες απειλές’, σε μια προσπάθεια να εμφανισθεί ως το ‘θύμα’ της περίστασης, ενώ ο κ. Παπανδρέου ενώ κράτησε αρχικά μια σεμνή στάση, εν’όσο καιγόντουσαν δεκάδες σπίτια και άνθρωποι μαζί με εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους, επέστρεψε εχθές το βράδυ στον λαϊκιστικο λόγο και τους τραγελαφικούς (από τη θέση του) αφορισμούς που τον έχουν χαρακτηρίσει από τη πρώτη στιγμή που ανέλαβε τη προεδρία του κόμματος του. Δεν έλειψαν φυσικά και οι μικρότεροι πολιτικοί αρχηγοί που — ως συνήθως — επίσης δεν φαίνονται να έχουν πολλά να πούν (ή να πράξουν).
Τι πρέπει να γίνει για να κάνουμε κάτι; Πρέπει πάντα να περιμένουμε μια καταστροφή τέτοιου (ή μεγαλύτερου) μεγέθους για να γίνουμε λιγότερο αδιάφοροι ή ανεκτικοί στην διαφθορά και την ανικανότητα; Η Πάρνηθα ακολουθήθηκε από μια μικρή διαδήλωση και μούτζες. Αλήθεια πόσοι από αυτούς που συμμετείχαν θα (ξανα)ψηφίσουν ΠαΣοΚ ή ΝΔ; Λίγες εβδομάδες έχουν περάσει και η Πάρνηθα, το Πήλιο, η Πεντέλη για τους περισσότερους έλληνες έχουν ‘ξεχαστεί’. Θα τα θυμηθούν σε ενημερωτική εκπομπή αναδρομής στο τέλος τους έτους. Ίσως τα θυμηθούν χρόνια μετά όταν θα καεί το/η/ο [μέρος με πράσινο στην Ελλάδα]. Έπρεπε να φτάσουμε ως εδώ, να πεθάνουν δεκάδες άνθρωποι, να καταστραφούν δεκάδες χωριά, να καούν εκατοντάδες σπίτια, για να βγούν από το λήθαργο οι συμπολίτες μας; Θυμάστε το Σάμινα; Τι έχει αλλάξει από τότε; Είμαστε βέβαιοι πως μια ακόμη τραγωδία δε θα επαναληφθεί; Τι θα έχει αλλάξει στον τομέα της προστασίας του δάσους και των ανθρωπίνων καταυλισμών σε εννέα-δέκα χρόνια; Πόσο από το χαμένο δάσος θα προστετευθεί και θα αναδασωθεί (τεχνητά ή φυσικά) και πόσο θα έχει χτιστεί και αποχαρακτηρισθεί;
€ 22 δισεκατομμύρια μέχρι το 2010 έχουν δεσμευτεί για νεο πολεμικό εξοπλισμό ώστε να αποκρουστεί η τουρκική ‘απειλή’ που αποτελεί το JSF και ο περαιτέρω εκσυγχρονισμός των τουρκικών ενόπλεων δυνάμεων. Παράλληλα ο ελληνικός στόλος πυροσβεστικών αεροσκαφών, παρ’ότι στα χαρτιά ‘μεγάλος’ είναι παρωχημένος και καταπονημένος με χιλιάδες ώρες πτήσεις και ελλειπή συντήρηση. Ας σημειωθεί πως το Ρώσικο αεροσκάφος Il-76 Iliushin που βοηθά στην αντιμετώπιση των καταστροφών έχει άνω των επτά φορών μεγαλύτερη χωρητικότητα σε νερό από τα ‘Canadair’ CL-415 (42 τόνοι νερού έναντι 6.2).
Συστηματικά αγνοούνται οι εξοπλιστικές ανάγκες της πυροσβεστικής και υπονομεύεται η απειλή των πυρκαγιών ενώ δισκεατομμύρια ευρώ (κυριολεκτικά) σπαταλώνται για την αντιμετώπιση μιας ανύπαρκτης απειλής. Χρόνια βλέπουμε την Ελλάδα να καίγεται ενώ υπάρχει έλλειψη πυροσβεστών, έλλειψη οργάνωσης, γνώσης, πρόληψης, προστασίας της φύσης.
Γιατί;
Το ζήτημα του δασολογίου, του κτηματολογίου, των αυθαιρέτων, του αποχαρακτηρισμού των δασών παραμένει άλυτο. Ενώ υπάρχει κάποια νομοθετική κάλυψη, υπάρχουν επίσης σαφή κενά στον ελεγκτικό μηχανισμό.
Εναποθέτουμε τη τύχη του τόπου, των δασικών περιοχών, της υγείας εκατομμυρίων ελλήνων σε διεφθαρμένους, ανίκανους πολιτικούς και δημοσίους υπαλλήλους. Γιατί δεν αφαιρούμε το κίνητρο της καταστροφής του δάσους; Γιατί δεν τιμωρούμε παραδειγματικά τους ενόχους — και εφ’όσον οι ένοχοι συχνά είναι τρομερά δύσκολο να βρεθούν, ας τιμωρηθούν στη θέση τους οι καταπατητές όταν υπάρχουν. Μηδενική ανοχή στη καταστροφή του δάσους, πολλαπλός έλεγχος αποχαρακτηρισμού δασών. Ενίσχυση της πολιτικής προστασίας και φύλαξης των δασικών περιοχών. Υπέρμετρη τιμωρία των ενόχων, χωρίς εξαίρεση. Τίποτα δε συμβαίνει.
Γιατί;
Οι ακραίες δηλώσεις και απόψεις αλλά παράλληλα και οι παρανοϊκές πολιτικές και προσωπικές επιλογές είναι κοινός τόπος. Άμεσα ακούστηκαν φωνές που επίρριπταν ευθύνες σε ξένες σκοτεινές δυνάμεις, οργανωμένους τρομοκράτες, μικρούς πράσινους εξωγήινους, τον Mickey Mouse κ.ο.κ.
110+ πυρκαγιές μέσα σε λιγότερο από 48 ώρες είναι στατιστικά αδύνατον να αποδωθούν αποκλειστικά σε φυσικά αίτια. Το πιο πιθανό είναι πως οι πυρκαγιές αποτελούν συνδυασμό φυσικών πυρκαγιών και έργου υπανθρώπων που είτε απολαμβάνουν το θέαμα της καταστροφής, είτε έχουν πολιτικά, οικονομικά ή άλλα κίνητρα. Σε όλες τις περιπτώσεις το βάρος της πρόληψης, της προστασίας και της κατάσβεσης πέφτει αποκλειστικά στην τοπική και κρατική διοίκηση. Ας αντιμετωπίσουν το δάσος και τους πολίτες με τον σεβασμό που τους αξίζει.
Παρ’όλα αυτά, είναι γεγονός πως το μέγεθος της καταστροφής ξεπερνά τις δυνατότητες των κρατικών υπηρεσιών (και είμαι βέβαιος πως η κυβερνήσεις του ΠαΣοΚ ή οποιουδήποτε άλλου κόμματος δε θα μπορούσαν να είχαν καλύτερη αντιμετώπιση δεδομένων των υποδομών). Όμως μια σωστά οργανωμένη, σύγχρονη μηχανή προστασίας αλλά κυρίως πρόληψης και εντοπισμού σίγουρα θα είχε τουλάχιστον περιορίσει τη καταστροφή: ζώνες πυρασφάλειας, πρόσληψη περισσότερων σωστά εκπαιδευμένων πυροσβεστών και δασοφυλάκων, σύγχρονος εξοπλισμός παρατήρησης και ελέγχου των δασικών περιοχών, άρτια εξοπλισμένο κέντρο αντιμετώπισης εθνικών καταστροφών, ανανέωση και εκσυγχρονισμός του στόλου αντιμετώπισης πυρκαγιών, χρηματοδότηση πανεπιστημίων και επιχειρήσεων για ανάπτυξη τεχνολογιών και συστημάτων πρόληψης και αναγνώρισης πυρκαγιών. Τίποτα από αυτά δε συμβαίνει. Η προστασία του δάσους είναι μια μικρή λεπτομέρεια και η αντιμετώπιση της τόσο από τη τοπική αυτοδιοίκηση όσο και από το κράτος ελλειπής.
Γιατί;
Ενώ οι καταστροφές των δασών συνεχίζονται καθημερινά, κάθε καλοκαίρι με τεράστιους ρυθμούς, οι προσάθειες αναδάσωσης και προστασίας των καμμένων δασικών εκτάσεων ώστε να αναδημιουργηθεί το δάσος από μόνο του, περιορίζονται σε πάρα πολύ μικρές εκτάσεις δε φυλλάσωνται καταλλήλως και δεν ελέγχονται μετά το πέρας της καταστροφής.
Γιατί;
MODIS Satellite Image courtesy of NASA
