Διάβασα πρόσφατα στο metablogging.gr ένα μpost-ερώτηση σχετικά με το εαν παρατηρείται ευρέως ένα φαινόμενο ‘κόπωσης’ στον χώρο των blogs και μου έδωσε την αφορμή για να γράψω κάποιες από τις σκέψεις μου πάνω στο θέμα.
Η εκθετική αύξηση του αριθμού των ελληνικών blogs (άνω των 20,000 μέσα σε έναν χρόνο) δίνει μια πρώτη ιδέα σχετικά με τη αντίληψη του μέσου ως τρόπο έκφρασης από το ευρύ κοινό. Παράλληλα όμως έχουν συμβεί αρκετές σημαντικές αλλαγές στον χώρο: η αίσθηση της μικρής και σχετικά γνώριμης κοινότητας των bloggers, άτομα που παρά τις όποιες διαφορές τους είχαν αρκετά να πουν και να συζητήσουν μεταξύ τους, είχαν με άλλα λόγια ουσιαστικές βάσεις διαλόγου παράλληλα με την ανθρώπινη επικοινωνία στα πλαίσια μιας νεας μορφής επικοινωνίας, έναν νέο τρόπο ευρύτερου κοινωνικού διαλόγου έχει προ πολλού χαθεί. Ήδη πριν κλείσει το monitor του Παναγιώτη Βρυώνη τον περασμένο Ιανουάριο ο ρυθμός των posts είχε αρχίσει να γίνεται ενοχλητικά μεγάλος ώστε να μπορεί κανείς να τον παρακολουθήσει.
Το aggregation έπαψε πολύ νωρίς να έχει οποιαδήποτε χρηστική αξία — αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που αποφάσισα να φτιάξω το ΜΠΛΟΟΓΚΛ: όπως έγινε αντίστοιχα και με το WWW το 1995-1996, η παροχή της πληροφορίας έπαψε να είναι επαρκές κριτήριο ανάγνωσης και τη θέση της πήρε η αυτοματοποιημένη (βλ. μηχανές αναζήτησης όπως το ΜΠΛΟΟΓΚΛ κλπ.) ή η ανθρώπινη/κοινωνική (βλ. το buzz ή το cull.gr μεταξύ άλλων) επεξεργασία/επιλογή/κατάτμηση αυτής. Με άλλα λόγια ο όγκος της πληροφορίας έγινε ο κατασταλτικός παράγοντας για την επιβίωση και ανάπτυξη του χώρου και χρειάστηκαν εργαλεία που επέτρεπαν στον καθένα να επιλέξει ποιά από τη διαθέσιμη πληροφορία θα διαβάσει αλλά και νέους τρόπους εξερεύνησης του χώρου των blogs.
Ο ρόλος των ΜΜΕ στον κόσμο των blogs ήταν θέμα προς συζήτηση στην εκπομπή Digital Planet του BBC τη περασμένη άνοιξη. Τη βρήκα ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και νομίζω πως αξίζει να την ακούσετε.
Τρίτον, και πολύ βασικό, εμφανίσθηκαν περισσότερες πλατφόρμες έκφρασης στο διαδίκτυο: από την ευρύτερη χρήση των διεθνών αλλά και εγχώριων social bookmarking εργαλείων, που σε πολλές περιπτώσεις εξαφανίζουν την ανάγκη πολύ μικρών posts (τα γνωστά σε κάποιους miniposts ή asides) μέχρι την εμφάνιση του Twitter και συναφών centralised microblogging εργαλείων, την άνοδο των επίσης centralised social networking πλατφόρμων όπως το MySpace και το Facebook που επιτρέπουν την δημοσίευση πληροφοριών στα πλαίσια της κοινότητας που φιλοξενούν/φυλακίζουν.
Στο cosmix.org παραδείγματος χάρην, γίνεται διαχωρισμός της έκδοσης πληροφοριών σε τρία βασικά επίπεδα: άρθρα, τα οποία έχουν κάποια δεδομένη ελάχιστη έκταση και απαιτούν σχετικά μεγάλο χρόνο συγγραφής και έρευνας, miniposts τα οποία αποτελούν κυρίως παραπομπές σε άλλα άρθρα ή ενδιαφέροντα web sites και τα οποία συνοδεύονται με κάποιον, σχετικά μικρό σχολιασμό, και σύνδεσμοι, μέσω του del.icio.us [feed]. Συγκεκριμένα, τους τελευταίους μήνες γίνεται ιδιαίτερη χρήση της εν λόγω υπηρεσίας για δημοσίευση ενδιαφέροντων συνδέσμων που δεν χρειάζονται (ή αξίζουν) σχολιασμό και που μέχρι πρόσφατα θα αποτελούσαν miniposts. Παρόμοιες επιλογές, είτε μέσω της χρήσης υπηρεσιών όπως το buzz, to cull.gr, αλλά και τα διεθνή digg, reddit, del.icio.us, twitter κ.ο.κ. έχουν κάνει πολλοί από τους ‘παλαιότερους’ bloggers που αρχίζουν να προσδίδουν μεγαλύτερη βαρύτητα στη δημοσίευση άρθρων από αυτή που ίσως προσδίδουν οι νεώτεροι. Αυτό ίσως εξηγεί, εν μέρει την αντίληψη μειωμένης ενεργητικότητας στα blogs.
Τέλος, θεωρώ πως τα blogs αν και προσφάτως εμφανιζόμενα στη χώρα μας, αποτελούν — όπως πολλά πράγματα δυστυχώς — μόδα. Μπορεί ο αριθμός των blogs να μεγαλώνει, όμως αυτό δε συνεπάγεται απαραίτητα αντίστοιχη άυξηση στη δημιουργία έργου από τους έλληνες bloggers. Δε πιστεύω πως οι έλληνες χρήστες κάνουν ουσιαστική χρήση των blogs, είτε ως συγγραφείς ή ως αναγνώστες σε σχέση με άλλους λαούς. Σπανίζουν τα σοβαρά άρθρα, η πλούσια θεματολογία, τα εξειδικευμένα blogs, ο ουσιαστικός σχολιασμός και τα trackbacks. Ίσως απλά να μην υπάρχει η κρίσιμη μάζα ακόμη, ίσως να φταίει η κακή νοοτροπία και η έλλειψη καλών τεχνικών υποδομών που ακόμη και σήμερα αποτρέπει πολύ κόσμο να δεί το διαδίκτυο ως το βασικό κοινωνικό αγαθό που είναι σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες (παρόμοιο με τον ηλεκτρισμό ή το τρεχούμενο νερό).
Όπως και να έχει, δε νομίζω πως υπάρχει ευρύτερη κόπωση, αλλά δέχομαι πως ίσως πολλοί από εμάς που γράφουμε χρόνια ίσως έχουμε αρχίσει να διοχετεύουμε την ενέργεια μας αλλιώς (ή αλλού) δίνωντας την εντύπωση της αδράνειας μεταξύ της μικρής κοινότητας που πρωτοπόρησε στα πλαίσια της Ελλάδος και των ελληνόφωνων blogs. Παρ’όλα αυτά με καθαρά στατιστικά κριτήρια σήμερα — αν μη τι άλλο — έχουμε περισσότερα blogs — και περισσότερα posts — από ποτέ.