Ίσως η πιο σημαντική, η πιο καίρια ερώτηση που μπορεί να κάνει κανείς σε μια δημοκρατία. Η απάντηση, του Βρετανού σοσιαλιστή του ‘παλαιού’ Labour, Tony Benn, προφανώς αφορά τη Βρετανία, μια χώρα γεμάτη πολιτικές αντιθέσεις που όμως χωρίς αμφιβολία έχει ένα σαφώς δημοκρατικότερο σύστημα από αυτό της Ελλάδος. Αναφέρεται στο κομματικό μαστίγιο [whip], την δική μας ‘κομματική γραμμή’, τη βουλευτική ισχύ (ή την έλλειψη αυτής) πάνω στις αποφάσεις και τις προτάσεις της κυβέρνησης. Ο Benn είναι γνωστός αριστερός πολιτικός στη Βρετανία· η ερώτησή του αυτή όμως δεν έχει σχέση με τον σοσιαλισμό. Θα μπορούσε να είναι κάλλιστα ερώτηση επερχόμενη από κάποιον φιλελεύθερο ή συντηρητικό πολιτικό.
Πριν από κάποιους μήνες το θέμα απσχόλησε αρκετά τους Βρετανούς, με αφορμή το ‘σκάνδαλο’ που ξέσπασε με τα έξοδα των βουλευτών. Κάποιοι τόλμησαν να πούν πως ένα σκάνδαλο όπως αυτό ίσως και έφερνε το τέλος του ‘μαστιγίου’ στη βουλή των Άγγλων. Κι’όμως παρατηρώντας το υπάρχον σύστημα τους, με τα σημαντικά προβλήματα και ελλείψεις του, είναι ένα καθολικά ανώτερο σύστημα από το δικό μας.
Είναι άλλωστε σαφές, σε οποιονδήποτε σπαταλήσει έστω και λίγες ώρες μελετώντας την ελληνική πολίτική ιστορία, πως ουδέποτε από το 1830 οι βουλευτές δεν είχαν πραγματική ισχύ· ουδέποτε υπήρξαν, έστω και σε υποτυπώδη μορφή, ικανοί μηχανισμοί ελέγχου της εκτελεστκής εξουσίας, μηχανισμοί διαφάνειας, μηχανισμοί συμμετοχής στις αποφάσεις· βασικό μειονέκτημα του πολιτεύματός μας, σημαντικό έλλειμα δημοκρατίας στη χώρα μας. Ζούμε σε μια χώρα που ο δικομματισμός, η νοοτροπία και η διαπλοκή καθστούν τη ψήφο ένα κακόγουστο ανέκδοτο.
Αλήθεια, γιατί θεωρούμε ανεκτό το οτι η κάθε κυβέρνηση, πρακτικά, ελέγχει τη Βουλή, όταν το αντίθετο είναι βασικό χαρακτηριστικό της δημοκρατίας; Και γιατί δεν έχει — κανείς — κάνει έστω και μικρά βήματα για αλλαγή αυτού του καθεστώτος; Από την ελαχιστοποίηση του ρόλου του Προέδρου από τον Ανδρέα Παπανδρέου, μέχρι τη ατελείωτη σειρά εκλογικών νόμων από τις κυβερνήσεις Παπανδρέου, Μητσοτάκη, Σημίτη και Καραμανλή, η δημοκρατία στην Ελλάδα σήμερα φαντάζει λιγότερο ζωντανή από ποτέ.
Είναι θλιβερό, όμως η ελληνική ‘δημοκρατία’ βρίσκεται πολύ μακριά από το να μπορεί να απαντήσει (πόσο μάλλον επαρκώς) την ερώτηση του Benn.
