Έάν μπορούσε κανείς να κατατάξει σε έναν κατάλογο τους λόγους για τους οποίους η Αθήνα πάσχει ως πόλη, είμαι βέβαιος πως τα πεζοδρόμια (ή μάλλον η έλλειψη αυτών), παρ’ότι φαινομενικά ελάσσων και κοσμητικός λόγος, είναι ίσως βασική έλλειψη της πόλης που συμπαρασύρει σειρά προβλημάτων, όπως το κυκλοφοριακό, η έλλειψη πρασίνου κλπ.
Είναι δύσκολο σε κάποιον εκτός της πολεοδομίας και των απανταχού Δήμων της Ελλάδος να κατανοήσει αφ’ενός γιατί τα πεζοδρόμια έχουν φάρδος που απ’ότι φαίνεται απευθύνεται σε μικρά τετράποδα και όχι σε ανθρώπους, και αφ’ετέρου γιατί συχνά συναντά κανείς μικρά σχετικά δέντρα ή άλλα φυτά φυτεμένα στο κέντρο αυτών και αφημένα στην τύχη τους, με ελάχιστο χώρο για να αναπτύξουν τις ρίζες τους και συχνά χωρίς νερό.
Παρατηρώντας τη κατάσταση των πεζοδρομίων στην Αθήνα, θα έλεγε κανείς πως η κατασκευή τους είναι τυπολατρική· τηρεί πιστά κάποιους καλοπροαίρετους πλήν όμως αποτυχημένους κανόνες που επιβάλλουν την ύπαρξη ίσως του πεζοδρομίου αυτού καθεαυτού, την ύπαρξη δέντρων και άλλων φυτών και ένα ίσως (αστείο) ελάχιστο φάρδος, αλλά αποτυγχάνουν στο ζητούμενο: να δημιουργήσουν ένα ποιοτικό, βιώσιμο δίκτυο πεζοδρομίων όπου πεζοί πολίτες θα μπορούν να μετακινούνται με ασφάλεια ενώ παράλληλα θα περιτριγυρίζονται από χώρους πρασίνου.
Η εικόνα των πεζοδρομίων είναι ίσως χαρακτηριστική μιας ευρύτερης νοοτροπίας στη χώρα μας (και περισσότερο στον δημόσιο τομέα) που πασχίζει να τηρεί αυτολεξεί βλακώδεις κανόνες αγνοώντας την ουσία. Μιας νοοτροπίας που στη προκειμένη δεν σέβεται τον λόγο ύπαρξης των πεζοδρομίων αλλά και την ανάγκη της πόλης για ουσιαστικούς χώρους πρασίνου, σε αντίθεση με τα κωμικά πεζοδρόμια και τις σχεδόν μαραμένες λεμονιές κάθε δέκα μέτρα.
Εν διαμέσω των ελάχιστων λαμπρών εξαιρέσεων, στα λιγοστά σχετικά εύπορα προάστια, στις λιγοστές εμπορικές συνοικίες της Αθήνας και κάποια άλλα, ιστορικά σημεία της πόλης, παρατηρώ πως ακόμη και σήμερα, νέες περιοχές της ευρύτερης μητροπολιτικής περιοχής της πρωτεύουσας εξακολουθούν να αγνοούν βασικούς κανόνες πολεοδομίας· κανόνες που θα έκαναν το ‘τέρας’ λιγότερο τρομακτικό, πιο πράσινο και σαφώς βιωσιμότερο, κι ας ήταν γεμάτο τσιμέντο, κι ας ήταν βρώμικο και απάνθρωπο. Εκεί που στο Λονδίνο ή το Βερολίνο, ακόμη και σε σχετικά κακόφημες περιοχές, με πλήθος εργατικών κατοικιών, τα πεζοδρόμια συχνά ανταγωνίζονται τους δρόμους σε φάρδος, ενώ παράλληλα φιλοξενούν μεγάλα δέντρα και λουλούδια, εκεί που τακτικά αποτελούν ‘οδούς’ σε μικρά και μεγάλα πάρκα και όχι απλώς αντιαισθητικά διαχωριστικά δρόμου και κτηρίου, δημιουργώντας έναν χώρο ευχάριστο για τους πεζούς, στην Ελλάδα εξακολουθούμε, εν έτει 2010, να δημιουργούμε πόλεις δίχως αύριο.