Περίπου μια δεκαετία μετά την — εν τέλει — σκανδαλώδη παρουσίαση και μετέπειτα κυκλοφορία του ηλεκτρικού EV1 και οκτώ χρόνια μετά την εκλογή της πλέον οικολογικά αδιάφορης κυβέρνησης των ΗΠΑ, το επιχείρημα υπέρ των ηλεκτρικών αυτοκινήτων γίνεται πιο σαφές και πρακτικό από ποτέ.
Η κυβέρνηση του G.W.Bush έχει ακολουθήσει σειρά επιχειρημάτων αρχικά υπέρ της χρήσης υδρογόνου και μετέπειτα κυρίως υπέρ της χρήσης αιθανόλης, ή μίγματος αυτής με παράγωγα του πετρελαίου όπως η αμόλυβδη βενζίνη που χρησιμοποιούμε σήμερα, ενώ παράλληλα έχει προσπαθήσει έντονα να πείσει πως η χρήση ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι ασύμφορη και ουτοπική. Δυστυχώς τα επιχειρήματα υπέρ του υδρογόνου ως πηγή ενέργειας δύσκολα πείθουν, ενώ η αιθανόλη πιθανόν να έχει αρκετά πολιτικά προβλήματα που αφορούν στην αγροτική παραγωγή του αραβοσίτου και των άλλων φυτών που απαιτούνται για την παραγωγή της.
Παρά τα πολλά και αδιαμφισβήτητα προβλήματα που υπάρχουν, τα ηλεκτρικά οχήματα, με τη μορφή των Plug-In Hybrid Electric Vehicles (PHEV), ή ‘Φορτιζόμενων Υβριδικών Ηλεκτρικών Οχημάτων’ υπόσχονται τη πλέον οικονομική, αλλά και μια σαφώς οικολογικότερη σε σχέση με τα παραδοσιακά αυτοκίνητα, βραχυπρόθεσμη λύση. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες, συνειδητοποιώντας τη σημασία της τεχνολογίας αυτής ως μεταβατική έχουν ήδη ξεκινήσει την ανάπτυξη PHEV, και ήδη εταιρίες όπως η Toyota, η Ford, η GM, η Renault/Nissan καθώς και πρωτοεμφανιζόμενες όπως η Aptera και η Frisk ετοιμάζουν οχήματα βασισμένα στη τεχνολογία αυτή για το επόμενο έτος στην αγορά των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Στις ΗΠΑ το πολύ πετυχημένο Toyota Prius, που εργοστασιακά στερείται της δυνατότητας ‘φόρτισης’ από ‘τη πρίζα’ αλλά βασίζεται σε έναν μηχανισμό επαναφόρτισης των σχετικά περιορισμένης χωρητικότητας μπαταριών από τον κινητήρα κατα το φρενάρισμα, μπορεί να τροποποιηθεί από διάφορες μικρές εταιρίες σε PHEV μέσω της αντικατάστασης των μπαταριών με πολύ ανώτερης χωρητικότητας και αναβάθμισης του λογισμικού των ελεγκτών των μπαταριών ώστε τα υποσυστήματα διαχείρισης της ενέργειας του αυτοκινήτου να συνεχίσουν να λειτουργούν φυσιολογικά παρά την αυξημένη ενεργειακή χωρητικότητα τους. Οι μετατροπές αυτές κοστίζουν περίπου $30,000 (€20,000) και διατίθενται από αρκετές μικρές εταιρίες που εκμεταλλεύονται τόσο την ολοένα μεγαλύτερη οικολογική συνείδηση των εύπορων πολιτών των ΗΠΑ, το συναίσθημα της ακρίβειας που προκαλεί το αυξημένο κόστος της βενζίνης (παρά το γεγονός πως οι μετατροπές είναι πολύ ακριβότερες απ’όσο θα μπορούσε ποτέ να είναι η χρήση ενός αντίστοιχου βενζινοκίνητου οχήματος στα χρήσιμα του χρόνια, έστω και με την αυξημένη τιμή των καυσίμων) και τις ιδιαίτερα ελκυστικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας σε διάφορες περιοχές των ΗΠΑ (ιδιαίτερα με στις ώρες μειωμένης κατανάλωσης). Ένα τροποποιημένο Prius έχει πολύ μεγαλύτερη χιλιομετρική αυτονομία με χρήση καθαρά της αποθηκευμένης ηλεκτρικής ενέργειας και μειωμένη κατανάλωση καυσίμου που σε κάποιες περιπτώσεις πλησιάζει το 1λίτρο/100χιλιόμετρα και αυτό μόνον όταν οι αποστάσεις ξεπερνούν τη χωρητικότητα των μπαταριών. Σύμφωνα με το σχετικό άρθρο του IEEE Spectrum πάραυτα, είναι αβέβαιο εαν η τροποποιήσεις είναι οικολογικότερες των εργοστασιακών ρυθμίσεων για λόγους που περιγράφει αναλύτικα το άρθρο και που έχουν να κάνουν με το σύστημα διαχείρισης της μηχανής.
Αυτό που μας δείχνει όμως τόσο η δημοτικότητα του Prius όσο και η αγορά μετατροπών του σε ‘φορτιζόμενο όχημα’ είναι η ανάγκη του κόσμου για μείωση των εξόδων και της εξάρτησης από το πετρέλαιο. Η αύξηση της τιμής των καυσίμων, παρά τους ρυθμιστικούς μηχανισμούς που μετριάζουν τις μεταβολές στην Ευρώπη, έχουν άμεσο αντίκτυπο στο μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας και τα πορτοφόλια των περισσοτέρων. Στις ΗΠΑ, μια χώρα που τα μέσα μαζικής μεταφοράς είναι περιορισμένα τόσο σε έκταση όσο και ποιότητα σε σχέση με την Ευρώπη ή την Ιαπωνία, αλλά επιπλέον μια χώρα που οι αποστάσεις και η νοοτροπία επιβάλλουν τη χρήση αυτοκινήτων για τη μετακίνηση του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού και που τα αυτοκίνητα — κατά κανόνα — έχουν ιδιαίτερα αυξημένη κατανάλωση λόγω μεγέθους και κυβισμού, η αύξηση της τιμής του πετρελαίου αποτελεί σημαντικό πρόβλημα, παρά το γεγονός πως σε απόλυτες τιμές το κόστος της βενζίνης ανά λίτρο παραμένει χαμηλότερο αυτού στις Ευρωπαϊκές χώρες.
Βρισκόμενοι εν δια μέσω της απεργίας των ιδιοκτητών βυτιοφόρων στην Ελλάδα που απειλεί να ακινητοποιήσει εκατομμύρια οχήματα σε ολόκληρη τη χώρα αλλά και να βλάψει ανεπανόρθωτα την οικονομία αφού καθίσταται αδύνατη η μεταφορά προϊόντων, τροφίμων και άλλων ευπαθών ειδών, αλλά και δεδομένου του ζητήματος της ολοένα μεγαλύτερης ακρίβειας που μαστίζει τον τόπο σε συνδυασμό με τις αρκετά κακές προοπτικές της χώρας, τόσο ως τουριστικός προορισμός, ως αγροτικός παραγωγός αλλά και παροχέας υπηρεσιών στην ευρωπαϊκή ή διεθνή κοινότητα η χρήση ηλεκτρικών υβριδικών οχημάτων μετατρέπεται σε κάτι παραπάνω από μια ‘πράσινη’ επιλογή για μορφωμένους μεγαλοαστούς με οικολογική ευαισθησία.
Κι’όμως, παρά το γεγονός πως τα οχήματά αυτά χωρίς αμφιβολία θα αποτελέσουν το αντικείμενο δεκάδων διαφημίσεων, προώθησης, ανάπτυξης και ίσως επιδοτήσεων στην Ευρώπη τα επόμενα χρόνια και θα επιβάλλουν μια σχετικά γρήγορη μετάβαση προς τη νεα τεχνολογία — αντίστοιχη αυτής της αμόλυβδης βενζίνης προ εικοσαετίας — σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν πανάκεια ή λύση για τη σωρεία μείζονων προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε στην Ελλάδα: το ιδιαίτερα σημαντικό πρόβλημα της ενεργειακής αυτονομίας (πρακτικά εμφανιζόμενο ως ενεργειακή έλλειψη ιδίως τις εποχές που παρατηρείται μεγάλη κατανάλωση, π.χ. το καλοκαίρι), οι παλαιές και ρυπογόνες εγκαταστάσεις και μονάδες παραγωγής της ΔΕΗ (καύση λιγνίτη) και το αφόρητο κυκλοφοριακό πρόβλημα του λεκανοπεδίου της Αττικής — απόρροια της έλλειψης υποδομών και σωστού ρυθμιστικού πλαισίου αλλά και της μέχρι σήμερα κακής νοοτροπίας των Αθηναίων, σε κάθε περίπτωση μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως επιχειρήματα κατά της χρήσης (ή/και της σημασίας) των οχημάτων αυτών.
Εν τέλει, είναι πολύ πιθανό πως τα Φορτιζόμενα Υβριδικά Ηλεκτρικά Οχήματα θα αποτελέσουν μια από τις πλέον επιφανείς, διανεμημένες (βλ. όχι κεντρικά ελεγχόμενες, μη-κρατικές) λύσεις που με βεβαιότητα θα βοηθήσουν το πρόβλημα της ρύπανσης στη χώρα μας. Το εαν θα αποτελέσουν όμως οικονομική και κατ’επέκταση ελκυστική λύση για τον μέσο Έλληνα στο εγγύς μέλλον εξαρτάται άμεσα από την ενεργειακή πολιτική της κυβέρνησης, την ορθή ανάπτυξη υποδομών εκμετάλλευσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, την εισαγωγική πολιτική των εταιριών (μέχρι σήμερα παραδείγματος χάριν ελάχιστη είναι η προσπάθεια εταιριών για προώθηση υβριδικών οχημάτων με χρήση αιθανόλης, παρά το γεγονός πως σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, τις ΗΠΑ και τη Βραζιλία υπάρχει έντονο ενδιαφέρον εδώ και τουλάχιστον τρία χρόνια) και τέλος την συνεχιζόμενη έλλειψη πρακτικών και προσβάσιμων Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, τα οποία θεωρητικά παραμένουν η πλέον οικολογική και φθηνή λύση καθημερινής μετακίνησης.
Graph taken from the English language Wikipedia. Licensed under the GFDL. The Renault Kangoo PHEV Concept car image is also taken from the same source and licensed under the GFDL.
