“We owed the Americans, but we’ve repaid that debt. I accepted the Chinese bid; and suddently I’m a terrorist, a godless communist”
Και στη συνέχεια; Η έντονη (αντι-)απολογία του διεφθαρμένου ‘φιλελεύθερου’ αμερικάνου στελέχους:
“Corruption is government intrusion into market efficiencies in the form of regulation. That’s Milton Friedman, he got-a-goddamn-Nobel-prize! We have laws against it, precisely so we can get away with it! Corruption is our protection, corruption keeps us safe and warm, corruption is why you and I are prancing around in here instead of fighting over scraps of meat out in the street. Corruption, is why we win.”
Η ιστορία της ανθρωπότητος μετά τον Β’ Παγκόσμιο (ή ίσως γενικότερα). Η With-Us-Or-Without-Us λογική. Η ανείπωτη υποκρισία των ΗΠΑ, της Ευρώπης, των απανταχού κυβερνήσεων που συμμετέχουν σε αυτό το παιχνίδι. Η δολοφονία του ιδεαλισμού και των θεωριών και η εξαθλίωση λαών στον βωμό των συμφερόντων ως καταλύτης και γεννήτρια της τρομοκρατίας. Τόσο αληθινά σε σημεία.
Δεν χρειάζεται να πάμε μακριά. Το φιάσκο με τις αγορές πολεμικών αεροσκαφών στην χωρα μας πέρυσι, με το κόστος των συστημάτων ασφαλείας κατα τη διάρκεια των Ολυμπιακών του 2004 είναι νομίζω σαφή και πρόσφατα παραδείγματα που φαντάζουν τόσο κοντινά με κάποια από τα μηνύματα της ταινίας.
Αυτό παρουσιάζει εν ολίγοις το Syriana και επιλέγει να επικεντρωθεί στη σημασία του πετρελαίου, τις κυβερνητικές σχέσεις με τους εταιρικούς κολοσσούς, τον ρόλο των μυστικών υπηρεσιών στη μεταψυχροπολεμική εποχή, την αδυναμία των κυβερνήσεων απέναντι στους πρώτους, τους εξαθλιωμένους νέους που καταλήγουν καμικάζι για μια θρησκεία που τους έχουν πουλήσει. Ίσως από τα πλέον επίκαιρα και σημαντικά σκηνικά για την απόδοση των μηνυμάτων της ταινίας.
Το Syriana είναι μια σκοτεινή, δύσκολη και ίσως κουραστική για κάποιους ταινία. Σίγουρα δεν απευθύνεται και δεν αρμόζει σε’αυτούς που τους ενδιαφέρει μόνον η καλλιτεχνική απόδοση μιας ρομαντικής ιστορίας ή περιπέτειας, η ποιητική αφήγηση, η εκπληκτική φωτογραφία, οι εκρήξεις, η ορχηστρική μουσική που συνοδεύει ηρωϊκές μάχες. Σε σημεία φαντάζει πιο ωμή και ανεπεξέργαστη από ντοκυμαντέρ, κι όμως είναι τόσο προσεγμένη. Είναι ίσως αλήθεια πως δεν είναι ταινία για τις μάζες και μόνον το θέμα και η ιδιαιτέρως καλή παραγωγή και ερμηνείες έκαναν τη παραδοσιακά φιλελεύθερη ακαδημία να την συμπεριλάβει στις υποψηφιότητες της τον George Clooney για το βραβείο δευτερέυοντα ρόλου (το οποίο και κέρδισε). Πιστεύω πως αξίζει πολύ περισσότερα.
Σε αντίθεση με το Good Night and Good Luck, που είναι εξίσου σκοτεινό αλλά και πολύ πιο ‘καλλιτεχνικό’, το Syriana σε κρατά με τον ωμό και τόσο αληθινό τρόπο με τον οποίο παρουσιάζει μια κατάσταση η οποία βρίσκεται τόσο κοντά στην πραγματικότητα, καθώς και με τις διαφορετικές οπτικές γωνίες των χαρακτήρων. Όπως και στο Good Night and Good Luck, οι ερμηνείες είναι επίσης εξαιρετικές. Ο Matt Damon στον ρόλο του ιδεαλιστή ‘γιάπι’. Ο George Clooney, στον ρόλο του μεσήλικα, ίσως κουρασμένου, αλλά έντιμου πράκτορα της CIA που παρ’ολη την εμπειρία του, τις γνώσεις του και τη νοημοσύνη του, παραμένει ένα πιόνι, δέσμιος μικροπολιτικών καταστάσεων, διαπλοκής και προσωπικών καταστάσεων μέχρι το τέλος. Καλοί και οι υπόλοιποι υποστηρικτικοί ρόλοι: Ο Cooper ερμηνεύει τον χαρακτήρα του ως πρόεδρος μιας πολυεθνικής πετρελαϊκής ικανοποιητικά, ίσως γιατί ο ρόλος του ταιριάζει αν όχι λόγω της υποκριτικής ικανότητας του. Ο Πλάμερ στον ρόλο του μεγαλοδικηγόρου.
Aρκετά ισορροπημένη, σκοτεινή και αληθοφανής ώστε να ικανοποιήσει αυτούς που γνωρίζουν εκ των προτέρων τι πραγματεύεται. Επίσης αξίζει (ίσως και απαιτεί) παραπάνω από μια θέαση. Για να την απολάυσει κανείς πρέπει να δεχθεί την ανάγκη των παραγωγών και του σκηνοθέτη να διατηρήσει τη πολυπλοκότητα της για να περάσει με τον τρόπο που περνά τα μηνύματα και το πλούσιο περιεχόμενο της ιστορίας. Αν δεν το πράξει, ίσως τη βρεί κουραστική και αποσπασματική.
Δείτε τη! (και κατα πρότιμηση ξαναδείτε τη)