Διαβάζω, μέσω του buzz, το άρθρο των Νέων που σχολιάζει το κλείσιμο του e-direct και προχωρά σε εντελώς άτοπη γενίκευση για τα e-shops στη χώρα μας.
Διαφωνώ! Το πρόβλημα δεν αφορά στο διαδίκτυο και δεν έχει σχέση με την — ορθότατη κατα τα άλλα — παρατήρηση πως οι έλληνες είναι ιδιαίτερα καχύποπτοι στη χρήση πιστωτικής κάρτας στο διαδίκτυο ή πως η αγορά είναι κορεσμένη (πλήν όμως δυσλειτουργική).
Το πρόβλημα αφορά την ελληνική επιχειρηματικότητα ειδικότερα και τους κανόνες της αγοράς γενικότερα. Και αυτό καθρεπτίζεται και στα ηλεκτρονικά καταστήματα: τα περισσότερα ελληνικά e-shops είναι πενιχρά τόσο σε ευχρηστία όσο και σε εξυπηρέτηση. Στοκ δεν υπάρχει, ενημέρωση δεν υπάρχει, εκπαίδευση των υπαλλήλων για χρήση τους δεν υπάρχει, ο σχεδιασμός τους είναι απαράδεκτος τόσο αισθητικά όσο και λειτουργικά, οι τιμές απαγορευτικά υψηλές δεδομένου του ότι είναι e-shop και όχι ‘φυσικό’ κατάστημα, οι τρόποι διανομής τραγελαφικοί, η υποστήριξη χρήσης πιστωτικής κάρτας ελλειπής. Τα προϊόντα προς πώληση είναι λιγοστά και κατα κανόνα όχι ιδιαίτερα ελκυστικά (δοκιμάστε να ψάξετε για οποιαδήποτε οθόνη άνω των 22″ σε ένα από τα μεγαλύτερα ηλεκτρονικά καταστήματα υπολογιστών και περιφερειακών της Ελλάδος — με παροιμιωδώς κακοφτιαγμένο δικτυακό τόπο — το eshop.gr. Δε θα βρείτε ούτε μια! Επιπλέον λείπουν πάρα πολλά μοντέλα ποιοτικών οθόνων που πιθανόν να ήθελε να αγοράσει κανείς δικτυακώς).
Όχι, το πρόβλημα δεν έχει να κάνει ούτε στο ελάχιστο με το διαδίκτυο αυτό καθεαυτό, ούτε υπάρχει φούσκα ηλεκτρονικών καταστημάτων. Αν υπάρχει κάποια φούσκα στην ελληνική αγορά υπάρχει η φούσκα κακών επιχειρήσεων, δικτυακών και μη που επιπόλαια προσπαθούν να βγάλουν κάποια χρήματα παραπάνω. Υπάρχει η φούσκα των ‘έξυπνων’ επιχειρηματιών που είπαν να φτιάξουν και έναν δικτυακό τόπο μπας και πουλήσουν τίποτα παραπάνω, αδιαφορώντας για το εαν αυτός ο δικτυακός τόπος είναι καλός ή τρομακτικά κακός (η τελευταία περίπτωση είναι η νόρμα). Τα προβλήματα των ‘κακών e-shops’ που αποτυγχάνουν πιστεύω πως απλώς καθρεπτίζουν τα ευρύτερα προβλήματα των ελληνικών επιχειρήσεων στον κόσμο του διαδικτύου. Το άρθρο των Νέων θεωρώ πως δε μεταφέρει μια ακριβή εικόνα της κατάστασης.
Δεν γράφω το άρθρο τούτο όμως για να το κατακρίνω. Παρά τα προβλήματά του αποτελεί ευπρόσδεκτη δημοσίευση καθώς καθιστά θέμα προς συζήτηση το e-επιχειρέιν στη χώρα μας και την ανάγκη επαναπροσδιορισμού του διαδικτύου ως μέσο εμπορικής δραστηριότητος.
Συγκεκριμένα απαιτείται η θέσπιση μιας σοβαρότερης αγοράς ανάπτυξης λειτουργικών e-shops. Σήμερα οι πιθανές λύσεις είναι δύο: η φθηνή λύση, όπου επιτυγχάνεται η ανάπτυξη κάποιου δικτυακού τόπου μέ μίσθωση του εκάστοτε άσχετου απόφοιτου IEK που νομίζει πως μπορεί από μόνος του να φτιάξει έναν πλήρη εμπορικό δικτυακό τόπο παρ’ότι — κατα κανόνα — ημιμαθής εξυπνάκιας, και ο οποίος συνήθως απλώς θα στήσει ένα πακέτο λογισμικού όπως το oSCommerce και ‘η ακριβή’ λύση που μεταφράζεται στην ανάθεση του έργου σε μεγαλύτερη ΕΠΕ/ΑΕ εταιρία που βάσει κάποιου κακογραμμένου CMS βγάζει ‘φασόν’ ένα και δύο εταιρικά site ημερισίως, και εν τέλει καταλήγει σε εξίσου κακό αποτέλεσμα με τον ‘φθηνό προγραμματιστή’ και προφανώς δε λαμβάνει υπ’όψην τις ανάγκες και ιδιαιτερότητες του κάθε πελάτη, όμως παράλληλα χρεώνει δεκάδες φορές παραπάνω απ’όσο αξίζει η εργασία της. Και ας μη κοροϊδευόμαστε αυτή ακριβώς είναι η ελληνική πραγματικότητα.
Με δεδομένη λοιπόν μια αναδιαμόρφωση της αγοράς ανάπτυξης δικτυακού λογισμικού — και αυτό θα γίνει σταδιακά μέσω ενημέρωσης του κόσμου και, δυστυχώς, αρκετών ‘παθημάτων’ για πολλούς επιπόλαιους επιχειρηματίες, υπάρχει η ανάγκη ενημέρωσης του έλληνα καταναλωτή για τις αγορές μέσω διαδικτύου, η ανάγκη βελτίωσης της υποστήριξης υπηρεσιών payment processing από τις ελληνικές τράπεζες καθώς και η ανάγκη δημιουργίας φορέων που θα εξασφαλίζουν τόσο την ασφάλεια όσο και την αναγνωρισιμότητα των εμπόρων που αξίζουν της προσοχής μας.
Ένας από τους λόγους που ο καταναλωτής επιλέγει το διαδίκτυο για τις αγορές του στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ είναι επειδή γνωρίζει πως η νομοθεσία τον προστατεύει και επειδή το διαδίκτυο της/του προσφέρει κάτι καλύτερο από μια βόλτα στο τοπικό εμπορικό κέντρο: οι χρεώσεις πιστωτικής ελέγχονται και μπορούν να ακυρωθούν και τα χρήματα να επιστραφούν στη κάρτα εαν ο κάτοχος της κάρτας δηλώσει πως δεν έκανε ο ίδιος την αγορά μέσα σε κάποιο χρονικό διάστημα — ο έμπορος είναι μετά υπόλογος για το ποσό και ευθύνεται για την όποια αγορά και ο καταναλωτής μπορεί να νιώσει ασφάλεια. Ο καταναλωτής μπορεί να επιστρέψει το προϊόν μέσα σε 15 ή και 30 ημέρες σε κάποιες περιπτώσεις χωρίς επιπλέον κόστος. Η χρήση της πιστωτικής είναι άμεση και ασφαλής, χωρίς την ανάγκη αποστολής φαξ, ταυτοτήτων κλπ. ηλίθιων και άκρως ανασφαλών μεθόδων (ιδιαίτερα συνηθισμένων στη χώρα μας). Η αποστολή είναι φθηνή, άμεση και υπάρχει πάντα στοκ. Οι τιμές είναι πολύ ανταγωνιστικές. Υπάρχει τεράστια ποικιλία προϊόντων.
Λίγα από τα παραπάνω συμβαίνουν στην Ελλάδα. Τα περισσότερα e-shops είναι ‘τρύπες’ που στερούνται τόσο τον αποθηκευτικό χώρο όσο και το δίκτυο διανομής για να υποστηρίξουν μια πανελλαδική κάλυψη ποιότητος. Ο έλληνας καταναλωτής, όπως και ο Ευρωπαίος ή αμερικάνος δύσκολα θα εμπιστευθεί μια άγνωστη, μικρή εταιρία χωρίς κάποια νομική εξασφάλιση.
Κι’ όμως, παρ’όλα αυτά τα προβλήματα, το πρόβλημα δεν βρίσκεται εκεί.
Ξεχάσαμε πως έκλεισε ο Πουλιάδης, κάποτε ο αναμφισβήτητος κολοσσός της ελληνικής αγοράς πληροφορικής; Ή τις διάφορες άλλες εταιρίες που κατα καιρούς γνωρίσαμε που έκλεισαν ή πουλήθηκαν κοψοτιμής με τεράστια χρέη; Εταιρίες που είχαν αντιπροσωπείες μεγάλων και σεβαστών οίκων λογισμικού ή υλικού. Μπορώ να απαριθμήσω τουλάχιστον πέντε σχετικά μεγάλες εταιρίες του χώρου της πληροφορικής στην Ελλάδα που έκλεισαν και τις οποίες έχω υπ’όψην μου τη τελευταία δεκαετία.
Το πρόβλημα είναι βαθύτερο του διαδικτύου· αφορά στην επιχειρηματικότητα στην χώρα μας. Ούτε φούσκα e-shops υπάρχει ούτε κορεσμένη είναι η αγορά. Η ελληνική αγορά διψάει για καλά, σοβαρά, άξια εμπιστοσύνης e-shops. Ας λύσουμε τα βασικά προβλήματα της ελληνικής επιχειρηματικότητας, της τσαπατσουλιάς και της ημιμάθειας και ας αφήσουμε το “e-” πρόθεμα και το διαδίκτυο ήσυχα.
[Σημ.: Το κείμενο ενημερώθηκε/διορθώθηκε μετά από τις παρατηρήσεις κάποιων φίλων αναγνωστών τους οποίους και ευχαριστώ.]
