Έχει επανέλθει στο προσκηνιο το θέμα της ανωνυμίας στο διαδίκτυο και είναι τρομακτική η διαφορά, όχι στο νομικό status quo αλλά τις τάσεις, διεθνείς και εγχώριες, που παρατηρούνται στο διαδικτύο τα τελευταία χρόνια. Τάσεις που με πλήθος τρόπων, μεθόδων και ρητορικής βλέπει την ανωνυμία να εξοστρακίζεται στη σφαίρα του εγκληματικού, του ανεπιθύμητου, του ανήθικου και του επικίνδυνου για την κοινωνία, όταν η ύπαρξή της μάλλον έχει προσφέρει πολύ περισσότερο απ’όσο έχει βλάψει το κοινωνικό σύνολο.

Δεν είναι όμως μόνον ορατή η αξία της ανωνυμίας (ή της ψευδωνυμίας) σε μείζονως σημασίας ζητήματα· είναι επίσης απλά μια ιδιαίτερα βολική επιλογή για άτομα που θέλουν να εκφραστούν χωρίς να συμπαρασύρουν στο κείμενό τους την ‘κληρονομιά’ του ονόματός τους ή την ιστορία τους, την καταγωγή ή το φύλο τους. Πολέμιοι της ανωνυμίας ήταν — και παραμένουν — αυτοί που θίγονται, οικονομικά ή επικοινωνιακά διεθνώς από αυτή· αυτοί που απειλούνται από την δυνατότητα οποιουδήποτε να εκφράσει ουσιώδη σχόλια που ενδεχομένως, έστω κι αν τα σχόλια αυτά δεν συνοδεύονται από την νομιμοποίηση ενός άξιου αρθρογράφου ή ομιλητή, θα πείσουν τους αποδέκτες. Φυσικά, και εκεί βασίζονται οι περισσότερες ενστάσεις στο θέμα, υπάρχει και η διάσταση της συκοφάντησης, της εξύβρισης κλπ. Αφ’ενός μια εθνική ή ακόμη και υπερ-εθνική νομοθεσία δεν μπορεί να περιορίσει την ελευθερία της έκφρασης σε ένα παγκόσμιο βήμα όπως το διαδίκτυο. Αφ’ετέρου, σε περιπτώσεις παρανομίας υπήρχε (ανέκαθεν) η δυνατότητα προσφυγής στην δικαιοσύνη και η ανωνυμία δεν αποτελεσε ποτέ ουσιαστικό ζήτημα — η εν πάση περιπτώσει η ανωνυμία, ως γενικότερο δικαίωμα στο διαδίκτυο, δεν ήταν αυτή που την επέτρεπε: είναι σαφές πως σε περιπτώσεις συστηματικής εξύβρισης ή συκοφάντησης ατόμων μέσω ιστοτόπων κλπ. μπορεί να επιχειρηθεί η ταυτοποίηση και σε πολλές περιπτώσεις αυτό έχει συμβέι, με την συνδρομή των σχετικών παρόχων κλπ. Φυσικά αυτό δεν είναι πάντα τεχνικώς δυνατό (και — ξανά — στα πλαίσια μιας παγκόσμιας πλατφόρμας όπως το διαδίκτυο αφελές), όμως δεν βλέπω πως μια νομοθετική ρύθμιση κατά της ανωνυμίας θα αποτρέψει έστω και στο ελάχιστο τον τεχνικά ικανό συκοφάντη να συνεχίσει το έργο του και να κάνει χρήση όλων των σχετικών μεθόδων που έχει στη διάθεσή του (tor, proxies, botnets) για να επιτύχει τον στόχο του. Παράλληλα, με βεβαιότητα η νομοθεσία αυτή θα έχει κάνει την δημόσια έκφραση στο διαδίκτυο κατά πολύ φτωχότερη.

Όμως παρά την αφέλεια της κυβέρνησης και την φλυαρία για την ανωνυμία από αδαείς πολιτικούς, η μεγαλύτερη απειλή δεν προέρχεται από νόμους τριτοκοσμικών χωρών αλλά από τις ελάχιστες πλέον εταιρίες που ευθύνονται για το μεγαλύτερο μέρος της καθημερινής δραστηριότητας στο διαδίκτυο. Εταιρίες όπως η Google και το Facebook που κάνουν σημαντική προσπάθεια τα τελευταία χρόνια να καταρρίψουν την έννοια της ανωνυμίας στο διαδίκτυο, όπως αυτή υφίστατο από τις αρχές των 90ς, με τρόπο οργανικό και — ως επι το πλείστον — φιλικό, ήτοι αποδεκτό από τους χρήστες τους. Αργά και πολύ σταδιακά η έννοια της ανωνυμίας έχει αρχίσει να εξαλείφεται ως βασική δυνατότητα της χρήσης του διαδικτύου. Η πρώτη εταιρία, πανταχού παρούσα, με στοχευμένες διαφημίσεις και καταγραφή ιστορικού, δεκάδες δωρεάν υπηρεσίες και πλέον το Google+ το οποίο καταρρίπτει πλέον την ανωνυμία στο Web ακόμη και εντός αποτελεσμάτων αναζήτησης της μηχανής αναζήτησης της ίδιας εταιρίας. Η δεύτερη με τα ‘κοινωνικά’ plugins που διαθέτει και την επώνυμη εξατομίκευση και ευκολία που υπόσχονται που πλέον χρησιμοποιούνται σε χιλιάδες ιστότοπους και εκατοντάδες υπηρεσίες τρίτων εδώ και δυο-τρία χρόνια. Φυσικά κανείς δεν επιβάλλει την χρήση του facebook, όπως κανείς δεν επιβάλλει και την χρήση οποιασδήποτε υπηρεσίας της Google ή την δημιουργία λογαριασμού σε αυτές τις εταιρίες. Όμως τείνει να γίνει μέρος της καθημερινότητας των περισσοτέρων, παρά τους κινδύνους και την έλλειψη ανωνυμίας (και όχι μόνον!) που αυτά συνεπάγονται.

Γράφει ο Παναγιώτης στο blog του και ήθελα να προσυπογράψω την παρακάτω πρόταση:

Και η δυνατότητα της ανωνυμίας αντιμετώπισε τους κοινωνικούς παράγοντες που μας αποτρέπουν να μιλήσουμε για κάποια θέματα δημόσια.

Κατά την γνώμη μου, η σημαντικότερη διάσταση της ανωνυμίας στο Internet είναι κοινωνική και όχι νομική. Η ανωνυμία επιτρέπει να παρακαμφθούν ταμπού, αδυναμίες και κοινωνικές πιέσεις και νόρμες -και πολλοί από αυτούς που την προτιμούν, αυτά προσπαθούν να ξεπεράσουν, όχι τον νόμο

Διάβασα το άρθρο του Παναγιώτη και έλεγα να αφήσω εκεί ένα σχόλιό αντί αυτού του μικρού άρθρου μα, σε αντίθεση με το παρελθόν, χρησιμοποιεί μια υπηρεσία που για να σχολιάσει κανείς εκεί πλέον πρέπει να έχει φτιάξει λογαριασμό. Έστω και με ψευδώνυμο. Ή να κάνει login με το Facebook, Google ή Twitter account του, μεταξύ άλλων. =)

My generation has been fortunate enough to grow up in a society where the horrors of racial hatred were not the norm but the exception, where the rule of law — despite the rampant, by Scandinavian standards, corruption — prevailed over extremism, mass murder, hate crimes, street mobs and racial violence.

The events that took place this week in Athens are exceptional; not only in their barbarism, not only because they — collectively — in an almost cynical way, showcase all those fragments of fundamentally explosive issues present in hellenic society today (the lack of proper policing, extremism within the police force, the ghettoisation of the historic centre of Athens, rampant crime in some areas of the Hellenic capital, deep and criminally violent racial and nationalist sentiment among people of lesser intelligence, education and integrity), but because they are an embarrassment to all sane, decent Hellenes.

I cannot remember, in living memory, any instance where I felt a distinct similarity between the events happening in Greece to the Nazi Germany pogroms against Jews and communists of the 1930s; not only a sign of a society where the rule of law is totally absent, not only where the state fails to protect its citizens, but one in which the state, be it due to inability/incompetence, tolerance or will, encourages extremism; the near fatal beating of a protester by riot police corroborates the view that the state is, perhaps unwillingly, party to such actions.

With the Hellenic government having lost the support of a large number of people due to the financial crisis and the widespread criticism it faces from all sides of the political spectrum, any tolerance (let alone apparent encouragement by state employees) of extremism can and will most certainly bring about grave consequences for the people of this country, unless the it takes action and bring about justice. Justice that is blind, that doesn’t take sides, that is not a charade.

The police are bound to know by now — even if they didn’t before — of the identities of most of the criminal extremists that chased, attacked and injured immigrants, that destroyed and looted shops belonging to non-Greeks, in yesterday’s pogrom in Athens. Extremists that exploited the brutal murder of a Greek man, on his way to take his wife to the hospital to give birth, by three immigrants a few days earlier. Those people should face justice, in the same way the murderers of the Greek man and the riot policemen who almost killed a person for no reason should (suspending the policemen, as the government did, is no punishment for an act of this gravity).

Justice is a prerequisite to social peace and I’m afraid that — right now — you’d be hard pressed to find it in this country, no matter where you looked. Crime is rampant in parts of Athens, immigrant groups are afraid and persecuted by extremists, racial hatred is brewing and poverty is threatening a vast number of people. When the economy falters, the conditions are ripe for extremism, crime and unrest. It is the government’s job to bring all those responsible for illegal, let alone reprehensible actions to justice, no matter what their nationality, colour, haircut, or creed is, as soon as possible. Anything else risks inciting a cycle of violence and unravel this country’s social cohesion to a level unseen for many decades.

Διαβάζω το άρθρο στο BBC για τα παιχνίδια με Προσωρινές Άδειες Παραμονής σε Τυνήσιους μετανάστες στην Ιταλία, το Σένγκεν και τα τρένα. Η γειτονική μας χώρα, χρόνια ‘σκληρή’ απέναντι στους μετανάστες που κατέφθαναν στα λιμάνια της από την Αφρική, αλλά και την Αλβανία, αντιμέτωπη με αυξημένη, ενδεχομένως υπερβολική, εισρροή μεταναστών από την βόρεια Αφρική μετά τις πρόσφατες εξελίξεις σε αρκετές πλέον χώρες της περιοχής, μεταθέτει το ‘βάρος’ της φιλοξενίας των μεταναστών στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες. Αντίστοιχη συμπεριφορά είχε, εδώ και περισσότερα από δέκα χρόνια, η Βρετανία απέναντι στις ορδές μεταναστών που της χτυπούσαν την πόρτα και προσπαθούσαν — συχνά με κίνδυνο της ζωής τους — να φτάσουν στα παράλιά της, μέσω του Eurotunnel, των διάφορων ferries, οχημάτων κλπ. Την ίδια στιγμή η Ευρώπη αδυνατεί συνολικά να βρεί ένα βιώσιμο, δίκαιο και ανθρώπινο πλαίσιο αντιμετώπισης των κοινωνικών και οικονομικών συνεπειών της απότομης εισρροής εκατοντάδων χιλιάδων ανειδίκευτων, εξαθλιωμένων ανθρώπων από εμπόλεμες, φτωχές χώρες στην γειτονιά της και όχι μόνον.

Αν μη τι άλλο, το ζήτημα των μεταναστών είναι μείζον, κάτι που φαίνεται να μην κατανοεί καν (πόσο μάλλον να μπορεί να δώσει λύσεις) το πολιτικό στερέωμα της Ευρώπης· η λύση σίγουρα δεν είναι το Φρούριο Ευρώπη και οι φασιστικές, ρατσιστικές ιαχές των ηλιθίων που μιλούν σε βιολογική βάση (‘ράτσας’, ‘έθνους’), όπως δεν είναι και η αδράνεια και αυτόματη αποδοχή της κατάστασης σε ένα τριπάκι ενός παγκοσμιοποιημένου ‘high’ που φαντάζεται μια ουτοπική πολυπολιτισμική κοινωνία δίχως προβλήματα — μια πολυπολιτισμική κοινωνία δίχως προβλήματα φυσικά και είναι θεωρητικά δυνατή, χρειάζεται όμως στέρεα κοινωνικά θεμέλια, γερή οικονομία, παιδεία και, πάνω απ’όλα, χρόνο μέχρις ότου γίνει πραγματικότητα.

Η ευρωπαϊκή πολιτεία σήμερα δεν βρίσκει λύσεις και οι οικονομικές προεκτάσεις της εξωτερικής πολιτικής — ενίσχυση της εσωτερικής οικονομίας των χωρών αυτών, του εμπορίου, των επενδύσεων από δυτικές επιχειρήσεις κλπ., που ίσως ήταν διαθέσιμες προ δεκαετίας — έχουν εξανεμιστεί, τόσο λόγω των πολέμων και της πολιτικής αστάθειας, όσο και λόγω της ασταθούς και ευάλωτης ευρωπαϊκής οικονομίας που πλέον απειλεί την κοινωνική συνοχή των ίδιων των ευρωπαϊκών χωρών της περιφέρειας.

Το ότι η Ιταλία καταφεύγει σε νομικού τύπου ‘παιχνίδια’ για να μεταθέσει την ευθύνη και το βάρος της φιλοξενίας των μεταναστών είναι ίσως το πιο χειροπιαστό παράδειγμα της αδυναμίας της Ευρώπης να κατανοήσει και να δώσει λύση στο πλέον σημαντικό ίσως ζήτημα που θα απασχολήσει την Ευρωπαϊκή κοινωνία τις επόμενες δεκαετίες. Μακάρι το ‘πολιτικό’ παιχνίδι να αποτελέσει τη χειρότερη έκφανση του ζητήματος, όμως δεν μπορεί να αμφισβητηθεί η αποτύπωση της ευρωπαϊκής νευρικότητας, της αδυναμίας και, εν τέλει, της αφέλειας που αυτό συνεπάγεται — ενδεχομένως προπομπός ενός τέλματος και μιας ακρότητας που σίγουρα ουδείς λογικός άνθρωπος επιθυμεί.

Today, Greece and Portugal saw their credit ratings downgraded, once again. Greece’s socio-economic mess notwithstanding, reading the linked BBC article made the absurdity of the dependence on the ‘markets’ (and the ‘unrated’ rating agencies that drive them) clearer than ever: in 2010 Greece woke up to the realisation — or at least some in that country did; others had realised much earlier and a portion of the population was in denial — that it was in dire straits. It became clear that a massive existing debt, years of mismanagement, corruption, collective contempt for law, binging on a false sense of wealth, frivolous consumption and a norm promoting a degenerate unproductive lifestyle meant that the country could never meet even its most fundamental obligations alone, so it turned to the support of the European states in an attempt to secure funds with reasonable terms and — in the process — convince and calm the markets, so that it could lower the interest rate of its bonds that had skyrocketed in the period of a few months. At least that was the official explanation. This mechanism came, first in an ad-hoc form, and now in the form of the ESM. Let’s be clear about something: the ESM is meant to be a stabilisation mechanism that ensures that states in the eurozone will be able to secure funds with relatively reasonable terms; terms better than those offered by the markets, but not exactly a free ride. The ESM is not panacea; it is primarily meant to benefit those commercial entities that have invested in states that make use of it, even if there is a possibility of partial or full restructuring of the debt —a measure which would lead to losses for the lenders of those states. Since the ‘crisis’ erupted Greece’s credit rating was downgraded several times. The latest downgrade, it was argued, was reflecting the fact that the ESM might facilitate a restructuring of the debt, leading to a loss for the lenders, thus making any investment in Greece riskier. This makes little sense: the main reason the ESM was created was to help EU states requiring assistance to secure funds with reasonable terms and avoid default — thus satisfying the markets concerned that those states might not be a good investment for them and in the process lowering interest rates. Yet, the very existence of the ESM was now being used as a reason for a further downgrade, under the pretext that since under the ESM it is possible for a state to restructure its debt under certain circumstances, any investment in this state’s bonds is less attractive.

»

The Inside Job is a documentary like few of its contemporaries: mainstream and accessible enough to win an Academy Award, yet sharp, piercing and well-researched enough to actually convince even the most sceptical among the viewers. This is a film narrated by an A-list hollywood star, Matt Damon, that dares to shred the current global economic system to pieces, along with the financial organisations that comprise it. A film that presents — in (perhaps over)simplified, digestible fashion — all those aspects of the financial crisis of 2008 that torment and dehumanise billions of people globally; that exposes the incomprehensible greed of those in the U.S. financial sector, the history behind financial deregulation from the 1980s onwards, the excesses, the abuse and the corruption that remains to this date unchallenged by the political powers, in the States and elsewhere, despite the damage the the system (not the crisis itself) has caused to both U.S. and European countries.

A matter of reputation

What really stuck in my mind after watching Inside Job, is how — throughout the film — the importance of credit rating organisations is highlighted and showcased in several occasions; organisations like Finch, Moody’s and Standard and Poor’s that provide ratings for anything ranging from corporations, bonds and sovereign states. Corporations that gave AAA ratings to CDOs based on subprime mortgages, allowing them to be bought by large institutional investors with strict requirements with regards to their portfolio contents. Corporations that had a determining role in the ‘creation’ of one of the greatest global financial crises of the past century and that continue to do so, through collusion with large financial organisations and as seen through their effects in the recent — partly unfounded — rating downgrades of various european states based on their national debt.

Surprisingly, those organisations were not affected by the crisis, despite their role and their position in the market. When asked, they all stated that their ratings only reflect their ‘opinion’, somehow deflecting the real issue — their de facto institutional part in a system of ‘free market’ that is largely guided by them. Despite their monumental failing, their antisocial, anti-investor, borderline illegal masking of the true value of subprime based CDOs in the mid 2000s and up until the 2008 crisis, those organisations continue to provide ratings as if they have a perfect reputation. I cannot imaging any other profession or industry when a person or corporation has consistently failed so bad at their core function and have remained in business, let alone maintained a dominant position that largely determines the actions of the largest institutional investors and with them the market.

For someone without intricate knowledge of economics and the way the financial sector in the U.S. works, Inside Job is worth watching even if it were only for the interviews and the simplified explanations of the crisis — which occasionally border on oversimplification. It serves as an eye opener that showcases how little has changed since the 2008 crisis, how consistent the actions of recent U.S. presidents (including Obama’s) have been with regards to turning a blind eye (or even supporting) Wall Street’s reckless course for profit, how the system is still as fragile, dangerous and completely inadequate, run by the same people and organisations that caused the 2008 crisis and (un)regulated in the same way. If anything Inside Job is approachable and basically sound, which is more than one can say for most other works out there that often border on sentimentalist, populist drivel similar to Moore’s works or high-brow academic works that alienate the intellectually-challenged.