Πριν από 6 μήνες έγραφα για τη παραπλανητική χρήση του Triple Play, που αποτελούσε βασικό θέμα της διαφημιστικής καμπάνιας της Forthnet. Η εν λόγω διαφήμιση έβαζε ‘λάδι στη φωτιά’, σε μια αγορά όπου η πρόσβαση στο διαδίκτυο παραμένει ίσως η προβληματικότερη στην Ευρώπη των 27 και τροχοπέδη για την ‘Κοινωνία της Πληροφορίας’, ή όπως θέλει να την αποκαλέσει ο καθένας.
Η Free και το ADSL2+
Μέσα στο 2006 είχα επίσης πολλάκις αναφέρει και αναπτύξει επιχειρήματα υπέρ της άποψης πως θα ήταν σαφώς καλύτερη η κατάσταση του ελληνικού διαδικτύου εαν οι έλληνες ISP διέθεταν γρήγορες γραμμές στους πελάτες τους εκμεταλλευόμενοι στο έπακρο τη τεχνολογία ADSL2+, έστω κι αν η διεθνής συνδεσιμότητα τους δεν ανταποκρίνονταν στις θεωρητικές ταχύτητες των υπηρεσιών τους, καθώς κάτι τέτοιο θα επέτρεπε τη δημιουργία ενός υγιούς ελληνικού ευρυζωνικού διαδικτύου, τη προσφορά (πραγματικών) υπηρεσιών Triple Play και την ανάπτυξη μιας ελληνικής διαδικτυακής κουλτούρας και ‘οικοσυστήματος’ που μόνον καλό θα μπορούσαν να κάνουν. Βασικό μου παράδειγμα προς μίμιση αποτελούσε (και αποτελεί) η Γαλλία μια χώρα που σε πολλά σημεία μοιάζει με τη δική μας: για χρόνια ήταν δέσμια της France Telecom, του δικού τους ΟΤΕ, η οποία κρατούσε τις τιμές σχετικά υψηλά και τις υπηρεσίες σχετικά χαμηλά, ουραγός στην ευρυζωνική Ευρώπη μέχρι το 2003-2004. Επιπλέον, η Γαλλία είχε το Minitel: μια επαναστατική (για την εποχή της) συσκευή που πρακτικά αποτελούσε τερματικό πρόσβασης σε ένα δημόσιο δίκτυο που λειτουργούσε η εταιρία και επέτρεπε τη παροχή πληροφοριών και πρώιμων ‘ηλεκτρονικών’ υπηρεσιών για πάνω από 20 χρόνια. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 μέχρι και τις αρχές του 21ου αιώνα αποτελούσε σημαντικό μέσο και προσέφερε στους Γάλλους χρήστες του ασφαλείς ηλεκτρονικές τραπεζικές, εμπορικές και άλλες υπηρεσίες. Όμως παρα τα οφέλη του, το Minitel δε θα μπορούσε ποτέ να ανταγωνισθεί το διαδίκτυο.
Κι’όμως για πολλά χρόνια, κι ενώ οι ΗΠΑ, οι υπόλοιπες χώρες της Δ.Ευρώπης αλλά και οι ανεπτυγμένες Ασιατικές ανέπτυσσαν τα δίκτυα και τις υπηρεσίες τους, οι Γάλλοι παρέμεναν πιστοί στην παλαιολιθική (εν συγκρίσει) τεχνολογία του Minitel και τις γνώριμες σε αυτούς υπηρεσίες του.
Η Γαλλία άργησε να αναπτύξει αγορά και υπηρεσίες ADSL, και μέχρι την εμφάνιση της Free, πρακτικά μονοπώλιο είχε η (πρώην κρατική) France Telecom και η θυγατρική της Wanadoo. Μέχρι και το 2002 οι γαλλικές υπηρεσίες ευρυζωνικής πρόσβασης στο διαδίκτυο ήταν αστείες και πανάκριβες. Κάτι σαν τις δικές μας δηλαδή μερικά χρόνια αργότερα.
Και μετά άλλαξαν όλα. Μέσα σε λίγα μόλις χρόνια η Free (και αργότερα η Νeuf) κατάφεραν να προσφέρουν σαφώς γρηγορότερες, πλουσιότερες και φθηνότερες υπηρεσίες σε εκατομμύρια Γάλλους. Το 2005 όλοι οι συνδρομητές της Free στην ευρύτερη περιοχή του Παρισιού είχαν συνδέσεις ‘εως 24Mbit’ εκμεταλλευόμενοι τη τεχνολογία ADSL2+ και ταυτόχρονα απολάμβαναν δωρεάν VoIP υπηρεσία με απεριοόριστες κλήσεις σε όλη την Ευρώπη καθώς και τηλεοπτικό σήμα με πληθώρα δωρεάν δορυφορικών καναλιών αλλά και συνδρομητικών μόλις με €29.99 το μήνα. Και η Free δε σταμάτησε εκεί. Πρόσφατα ανακοίνωσε τη παροχή συνδέσεων οπτικής ίνας (FTTH) αρχικά για το Παρίσι σε ταχύτητες 50/50Mbit (και φημολογείται 100/100Mbit για επιχειρήσεις).
Η Γαλλία σήμερα, χάρη σε εταιρίες όπως η Free και η Neuf, αποτελεί μια από τις πλέον ανεπτυγμένες χώρες σε ποιότητα και διαθεσιμότητα ευρυζωνικών συνδέσεων και παρελκόμενων υπηρεσιών στην Ευρώπη.
‘ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΑΓΟΡΑ’
Στην Ελλάδα συχνά ακούμε πως ‘εμείς δεν είμαστε Ιαπωνία ή Γαλλία’ πως ‘η αγορά είναι μικρή’ και πως ‘θα έρθουν κι εδώ, υπομονή’ μεταξύ άλλων χειρότερων επεξηγηματικών σχολίων για τους λόγους που η Ελλάδα υστερεί τόσο στον συγκεκριμένο τομέα. Είναι σαφές πως το μέγεθος της αγοράς δεν είναι τόσο σημαντικό για το εαν μια χώρα είναι τεχνολογικά ανεπτυγμένη ή όχι, ούτε υπάρχει κάποιος οικονομικός ή τεχνικός λόγος για τον οποίο δεν απολαμβάνουμε και εμείς τέτοιες υπηρεσίες σήμερα. Η απαιτούμενες επενδύσεις είναι μικρές για μια χώρα όπως η (ηπειρωτική) Ελλάδα και πόσο μάλλον μια χώρα της οποίας άνω του 50% του πληθυσμού (δυστυχώς) βρίσκεται συγκεντρωμένο σε ένα μικρό λεκανοπέδιο. Βασικός λόγος είναι η έλλειψη ανταγωνισμού, και — βασικότερα — η έλλειψη ουσιαστικού ρυθμιστικού φορέα. Τα ίδια προβλήματα δηλαδή που έχουν αποτρέψει κι άλλες ‘ανεπτυγμένες’ χώρες στην Ευρώπη — αλλά παραδειγματικά ίσως τις ΗΠΑ — από το να ενισχύσουν την ανάπτυξη και να επιτρέψουν τη διάθεση ευρυζωνικών υπηρεσιών αντίστοιχων αυτών της Ιαπωνίας ή της Κορέας στα πλαίσια μιας ανταγωνιστικής αγοράς. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα ουσιαστικό σημείο ανατροπής σε όλα αυτά αποτελεί η δημιουργία ιδιόκτητων δικτύων από εναλλακτικούς παροχείς.
Και προς τα εκεί οδεύουμε σήμερα. Η Forthnet, παρά τη διαφημιστική ‘γκάφα’ του Ιανουαρίου, φαίνεται πως το ‘πιασε. Εχθές το πρωί ανακοίνωσε πως παρέχει 24Mbit σε όλους τους συνδρομητές του ιδιόκτητου δικτύου της χωρίς επιπλέον κόστος. Οι κινήσεις αυτές μου θυμίζουν πολύ τη γαλλική Free στα πρώτα της βήματα. Βέβαια, μέχρι ότου μειωθεί ο χρόνος μετατροπής από Λιανική ADSL ΟΤΕ/ΑΡΥΣ σε LLU σε κάποιες ώρες αντί για ημέρες ή εβδομάδες (χωρίς δηλαδή ουσιαστικό χρόνο offline για τον πελάτη) και η Forthnet και οι άλλες εταιρίες περάσουν τα πρώτα teething problems με τις υπηρεσίες τους και αποκτήσουν καλή φήμη, πολύς κόσμος — συμπεριλαμβανομένου του αρθρογράφου — θα παραμείνει στον ΟΤΕ. Το 2003 ένας Γάλλος έπρεπε να είναι ‘τολμηρος’ για να μεταπηδήσει από τη Wanadoo στη Free. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα με πολλούς συμπολίτες μας που επιλέγουν την Forthnet ή την ΝetOne ή την On Telecoms ή άλλες παρόμοιες εταιρίες και πολλές φορές απογοητεύονται με καθυστερήσεις, διακοπές στην υπηρεσία και άλλα προβλήματα. Εαν το παράδειγμα της Free ή της Bulldog, της Be και άλλων LLU παροχέων ανα τον κόσμο έχουν να μας πούν κάτι είναι πως σχετικά γρήγορα, τουλάχιστον σε κάποια από τις εταιρίες — αυτές που θα επιβιώσουν μακροπρόθεσμα — τα προβλήματα αυτά εξαλείφονται.
ΕΝΑ ΛΑΜΠΡΟΤΕΡΟ ΜΕΛΛΟΝ;
Σε κάθε περίπτωση οι κινήσεις της Forthnet είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακές και πρακτικά σηματοδοτούν την έναρξη μιας νέας εποχής για το ελληνικό διαδίκτυο όχι επειδή αποτελεί ίσως τη σοβαρότερη και μεγαλύτερη των εναλλακτικών παροχέων, αλλά επειδή είναι βέβαιο πως θα τονώσει τον ανταγωνισμό και δείχνει πως η αγορά της ευρυζωνικής πρόσβασης και κατ’επέκταση των τηλεπικοινωνιών βρίσκεται πλέον έτοιμη για το επόμενο βήμα. Θεωρώ πως μέσα στο 2007 θα ολοκληρωθεί η εμφάνιση — και θα εδραιωθεί η ‘κυριαρχία’ — κάποιων βασικών εναλλακτικών που θα ξεχωρίσουν με ποιοτικές, φθηνές υπηρεσίες. Ελπίζω πως ο χειμώνας και η άνοιξη που θα τον ακολουθήσει θα χαρακτηρισθούν από έντονο ανταγωνισμό τόσο μεταξύ των νέων αυτών εταιριών όσο και (ελπίζω) τον ΟΤΕ.
Ίσως τελικά το 2008 να είναι η χρονιά του Triple Play στην Ελλάδα!